Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

steal into

  • 1 insinuo

    in-sĭnŭo, āvi, ātum, 1, v. a. and n.
    I.
    Act.
    A.
    Lit., to put, place, or thrust into the bosom (post-class.):

    sicine vacuus et otiosus insinuatis manibus ambulabis,

    with folded arms, App. M. 9, p. 219, 23:

    manum in sinum,

    Tert. Res. Carn. 28.—
    B.
    To bring in by windings or turnings, to insinuate into; to cause a person or thing to get to a place by windings or turnings; and, in gen., to cause to arrive at or get to a place.
    1.
    In gen.:

    ratem terris,

    to land, Avien. Arat. 312:

    suum aestum per saepta domorum,

    Lucr. 6, 860:

    Romani quacumque data intervalla essent, insinuabant ordines suos,

    pushed forward their files into the open spaces of the enemy, Liv. 44, 41.— Poet.:

    et (tibi) omni tempore tam faciles insinuentur opes,

    come to you, Prop. 3, 9 (4, 8), 28.—
    2.
    Esp., with se, to wind one ' s way into, to steal into; to insinuate or ingratiate one ' s self:

    se inter equitum turmas,

    Caes. B. G. 4, 33:

    quā te insinuaveris, retro via repetenda,

    Liv. 9, 2, 8:

    cum (Romanus) insinuasset se inter corpus armaque,

    id. 7, 10, 10:

    qua se inter valles flumen insinuat,

    winds along, id. 32, 31, 1:

    Tigris Persico mari se insinuat,

    Curt. 5, 3.—
    C. 1.
    In gen.:

    Augusto insinuatus est,

    Suet. Gramm. 21; id. Calig. 10; id. Oth. 2:

    hoc est quod penitus illos animo Caesaris insinuavit,

    Plin. Pan. 62; cf.:

    vitam moresque feris mentibus,

    Aur. Vict. de Orig. Gent. 3, 3.—
    2.
    Esp., reflex. with se, etc.
    (α).
    With ad or in and acc.:

    his nos rebus insinuabimus ad causam,

    will make our way to, get to, Auct. Her. 1, 6, 10:

    se in antiquam philosophiam,

    Cic. Tusc. 5, 12, 34:

    se ad aliquam,

    Plaut. Mil. 2, 1, 27:

    se in familiaritatem alicujus,

    Cic. Caecin. 5, 13:

    se in amicitiam cum aliquo,

    Plaut. Cist. 1, 1, 94; Cic. Verr. 2, 3, 68, § 157:

    se in forum,

    id. Phil. 5, 3, 8:

    se in familiarem usum,

    Liv. 40, 21, 11:

    se in eorum sermonem,

    Cic. Agr. 2, 5, 12.—
    (β).
    Absol.:

    callidus ille ne se insinuet, studiose cavendum est,

    Cic. Lael. 26, 99:

    eadem qua te insinuaveris via retro repetenda est,

    Liv. 9, 2, 8:

    celeriter dato loco cum se insinuasset, Auct. B. Alex. 52, 2: praefecto regis se,

    Just. 5, 2, 5:

    plebi se,

    Liv. 3, 15, 2.—
    3.
    To introduce to, initiate into:

    adest tibi dies, quo per istas meas manus piissimis sacrorum arcanis insinueris,

    App. M. 11, p. 268.—
    4.
    To make known, publish (post-class.):

    voluntatem suam heredibus,

    Dig. 32, 1, 11, § 2; Rutil. Nam. 1, 590.—
    II.
    Neutr., to wind or steal into, to make one ' s way or get into, to penetrate, enter, reach, arrive at; constr. with in and acc. or dat.: inde in amicitiam insinuavit cum matre et mecum simul. Blanditiis, etc., Plaut. Cist. 1, 1, 93:

    penitus insinuare in causam,

    to penetrate thoroughly into, to acquire a complete knowledge of, Cic. de Or. 2, 35, 149; cf.:

    ad causam,

    Auct. Her. 1, 6, 10:

    in ipsius consuetudinem insinuabo,

    Cic. Fam. 4, 13, 6:

    novus per pectora cunctis Insinuat pavor,

    Verg. A. 2, 229:

    Italiaeque urbes dextram insinuantis in undam,

    winding, reaching to, Manil. 4, 602: et blandiri suppliciter et subtiliter insinuare eis, a quibus, etc., i. e. to steal into favor with, etc., Cic. de Or. 1, 20, 90.

    Lewis & Short latin dictionary > insinuo

  • 2 subeo

    sŭb-ĕo, ĭi, ĭtum, īre ( perf. subīvit, Ov. F. 1, 314; Stat. S. 2, 1, 155: subivimus, Claud. ap. Tac. A. 11, 24 dub.), v. n. and a., to come or go under any thing; to come or go up to, to approach, draw near, advance or proceed to a place; to come or go on; to follow, succeed; to go down, sink; to come up, spring up (cf. succedo).
    I.
    Neutr.
    A.
    Lit.
    1.
    In gen.:

    subire sub falas,

    Plaut. Most. 2, 1, 10:

    in nemoris latebras,

    Ov. M. 4, 601; cf.: in aliquem locum, to enter, Auct. B. Alex. 74, 4:

    in adversum Romani subiere,

    Liv. 1, 12, 1:

    in adversos montes,

    id. 41, 18, 11:

    testudine factā subeunt,

    advance, Caes. B. G. 7, 85, 7:

    Albani subiere ad montes,

    Liv. 1, 28, 5:

    subire ad portam castrorum,

    id. 34, 16, 2; cf.:

    ad urbem subeunt,

    id. 31, 45, 4; 39, 27, 10; 36, 19, 1; and:

    subeundum erat ad hostes,

    id. 2, 31, 4:

    ad tecta subibant,

    Verg. A. 8, 359.—With dat.:

    muro subibant,

    Verg. A. 7, 161; so,

    muro,

    id. ib. 9, 371:

    portu Chaonio (with accedere urbem),

    id. ib. 3, 292:

    luco,

    id. ib. 8, 125:

    dumis,

    Sil. 5, 283:

    ingenti feretro,

    Verg. A. 6, 222:

    age cervici inponere nostrae: Ipse subibo umeris,

    id. ib. 2, 708:

    per vices subeunt elephanti,

    Plin. 8, 7, 7, § 23:

    pone subit conjux,

    follows, Verg. A. 2, 725; so Val. Fl. 4, 197; cf.:

    dexterae alae sinistra subiit,

    Liv. 27, 2, 7:

    subeuntis alii aliis in custodiam,

    id. 25, 37, 6; and:

    subiit argentea proles,

    Ov. M. 1, 114:

    subit ipse meumque Explet opus,

    succeeds me, takes my place, id. ib. 3, 648:

    Volscus saxa objacentia pedibus ingerit in subeuntes,

    climbing, Liv. 2, 65, 4:

    vel eodem amne vel Euphrate subire eos posse,

    i. e. sail up stream, Curt. 9, 10, 3; cf.:

    adverso amne Babylona subituros,

    id. 10, 1, 16.—
    b.
    Of things:

    stamen a stando: subtemen, quod subit stamini,

    Varr. L. L. 5, § 113 Müll.:

    cum luna sub orbem solis subisset,

    Liv. 37, 4, 4:

    tertio die mixtum flumini subibat mare,

    Curt. 9, 9, 7:

    venae nonnumquam incipiente febre subeunt,

    the pulse sinks, Cels. 3, 6 med.:

    subeunt herbae,

    come up, spring up, Verg. G. 1, 180; so,

    barba,

    i. e. sprouts, grows, Mart. 7, 83, 2:

    subisse aquam in caelum,

    Plin. 31, 3, 21, § 32.—
    2.
    In partic., to come on secretly, to advance or approach stealthily, to steal upon, steal into ( poet.), Prop. 1, 9, 26; Ov. Am. 1, 2, 6; id. A. A. 1, 742.—
    B.
    Trop.
    1.
    In gen., to come in, succeed, take place; to enter stealthily, come secretly or by degrees: in quarum locum subierunt inquilinae impietas, perfidia, impudentia, Varr. ap. Non. 403, 27:

    fugere pudor verumque fidesque: In quorum subiere locum fraudesque dolique,

    Ov. M. 1, 130:

    pulchra subit facies,

    id. ib. 14, 827:

    subit ecce priori Causa recens,

    id. ib. 3, 259:

    an subit (amor) et tacitā callidus arte nocet?

    id. Am. 1, 2, 6: subeunt morbi [p. 1775] tristisque senectus, Verg. G. 3, 67:

    namque graves morbi subeunt segnisque senectus,

    Nemes. Cyn. 117; cf.:

    duo pariter subierunt incommoda,

    arise, come up, Quint. 5, 10, 100:

    ne subeant animo taedia justa tuo,

    Ov. P. 4, 15, 30:

    regio, quā vero ipsa subit ad Medos,

    approaches, Plin. 6, 26, 29, § 115. —
    2.
    In partic., to come into the mind, to occur, suggest itself:

    omnes sententiae verbaque omnia sub acumen stili subeant et succedant necesse est,

    Cic. de Or. 1, 34, 151:

    cum in loca aliqua post tempus reversi sumus, quae in his fecerimus, reminiscimur personaeque subeunt,

    Quint. 11, 2, 17:

    cum subeant audita aut cognita nobis,

    Ov. M. 15, 307:

    subit umbra,

    id. ib. 12, 591:

    subeunt illi fratresque parensque,

    id. ib. 11. 542:

    subiit cari genitoris imago... subiit deserta Creusa Et direpta domus et parvi casus Iuli,

    Verg. A. 2, 560 sq.; Tac. A. 1, 13:

    subeant animo Latmia saxa tuo,

    Ov. H. 18, 62:

    ne subeant animo taedia,

    id. P. 4, 15, 30:

    quantum subire animo sustinueris, tantum tecum auferas,

    to grasp with the mind, Val. Max. 3, 3, ext. 7.—
    (β).
    Subit, with subj. - or rel.-clause ( poet. and in postAug. prose), Ov. M. 2, 755:

    quo magis ac magis admirari subit,

    Plin. 12, prooem. § 2;

    35, 7, 31, § 49: misereri sortis humanae subit,

    id. 25, 3, 7, § 23:

    quid sim, quid fuerimque subit,

    Ov. Tr. 3, 8, 38.
    II.
    Act.
    A.
    Lit.
    1.
    In gen., to come or go under, to enter; to submit to; to approach, etc.:

    exercitatissimi in armis, qui inter annos XIV. tectum non subissent,

    had not come under a roof, Caes. B. G. 1, 36:

    tecta,

    Quint. 2, 16, 6; Ov. M. 6, 669:

    jam subeunt Triviae lucos atque aurea tecta,

    Verg. A. 6, 13:

    limina victor Alcides subiit,

    id. ib. 8, 363:

    domos,

    Ov. M. 1, 121:

    penates,

    id. ib. 5, 650:

    macra cavum repetes artum, quem macra subisti,

    Hor. Ep. 1, 7, 33:

    cum novies subiere paludem,

    had plunged under, Ov. M. 15, 358; id. F. 1, 314:

    et juncti currum dominae subiere leones,

    Verg. A. 3, 313:

    leones jugum subeant,

    Plin. 10, 45, 62, § 128:

    asellus gravius dorso subiit onus,

    i. e. submits to, receives, Hor. S. 1, 9, 21:

    subire iniquissimum locum,

    Caes. B. G. 2, 27: iniquum locum, Auct. B. Alex. 76, 2; id. B. Hisp. 24, 3:

    collem,

    to go up, mount, climb, scale, Hirt. B. G. 8, 15:

    consules utrimque aciem subeuntium jam muros adgrediuntur,

    Liv. 7, 12, 3:

    muros,

    id. 27, 18:

    impositum saxis Anxur,

    Hor. S. 1, 5, 25:

    si subeuntur prospera castra,

    Juv. 16, 2 et saep.:

    perfurit, Fadumque Herbesumque subit,

    comes up to, attacks, assails, Verg. A. 9, 344; cf.:

    interim fallendus est judex et variis artibus subeundus,

    Quint. 4, 5, 5:

    precibus commota Tonantem Juno subit,

    approaches, Stat. Th. 9, 510:

    subit ille minantem,

    id. ib. 8, 84:

    Aeneae mucronem,

    Verg. A. 10, 798:

    qui procul hostium conspectu subibant aquam,

    Curt. 4, 13, 10:

    Hispo subit juvenes, i. e. paedicat,

    Juv. 2, 50.—
    b.
    Of things:

    umbra subit terras,

    Ov. M. 11, 61:

    quos (lucos) aquae subeunt et aurae,

    enter, Hor. C. 3, 4, 8:

    montes Trasimenus,

    Liv. 22, 4, 2:

    litora pelagus, Mel. praef. 2: mare quod Ciliciam subit,

    Curt. 7, 3, 19:

    radices (petrae) Indus amnis subit,

    id. 8, 11, 7:

    clarus subit Alba Latinum,

    succeeds, Ov. M. 14, 612 (al. clarus subit ecce Latinum Epytus); cf. id. ib. 1, 114:

    furcas subiere columnae,

    come into the place of, succeed, id. ib. 8, 700:

    aqua subit altitudinem exortus sui,

    rises to, reaches, Plin. 31, 6, 31, § 57:

    lunamque deficere cum aut terram subiret aut sole premeretur,

    Curt. 4, 10, 5.—
    2.
    In partic., to approach secretly, to steal upon or into (cf. supra, I. A. 2.):

    multi Nomine divorum thalamos subiere pudicos,

    Ov. M. 3, 282:

    subit furtim lumina fessa sopor,

    id. H. 19, 56.—
    B.
    Trop.
    1.
    In gen. (very rare):

    sera deinde poenitentia subiit regem,

    came upon, overtook, Curt. 3, 2, 19.—
    2.
    In partic.
    a.
    To come into, enter, occur to one's mind (cf. supra, I. B. 2.):

    deinde cogitatio animum subiit, indignum esse, etc.,

    Liv. 36, 20:

    ut beneficiorum memoria subiret animos patrum,

    id. 37, 49, 3:

    spes animum subibat deflagrare iras vestras posse,

    id. 40, 8, 9:

    otiosum animum aliae cogitationes,

    Quint. 11, 2, 33:

    majora intellectu animos non subibunt,

    id. 1, 2, 28:

    mentem subit, quo praemia facto, etc.,

    Ov. M. 12, 472; 7, 170:

    subit ergo regem verecundia,

    Curt. 5, 2, 15:

    me recordantem miseratio,

    Plin. Ep. 3, 7, 10: feminas voluptas, id. Pan. 22, 3:

    horum cogitatio subibat exercitum,

    Curt. 7, 1, 4.—
    b.
    To follow in speech, interrupt, answer (post - class. and rare):

    dicturum plura parentem Voce subis,

    Claud. IV. Cons. Hon. 352:

    subit ille loquentem talibus,

    id. Cons. Mall. Theod. 173; id. Rapt. Pros. 3, 133.—
    c.
    (The figure taken from stooping under a load, under blows, etc.) To subject one's self to, take upon one's self an evil; to undergo, submit to, sustain, endure, suffer it (class.;

    a favorite expression of Cic.): omnes terrores periculaque omnia succurram atque subibo,

    Cic. Rosc. Am. 11, 31:

    omnia tela intenta in patriam subire atque excipere,

    id. Prov. Cons. 9, 23; cf.:

    quis est non ultro appetendus, subeundus, excipiendus dolor?

    id. Tusc. 2, 5, 14:

    subire vim atque injuriam,

    id. Prov. Cons. 17, 41:

    inimicitiae sunt: subeantur,

    id. Verr. 2, 5, 71, § 182:

    maximas rei publicae tempestates,

    id. Mur. 2, 4:

    invidiam, pericula, tempestates,

    id. Fam. 15, 4, 12:

    nefarias libidinum contumelias turpitudinesque,

    id. Pis. 35, 86:

    potentiam, victoriam,

    id. Fam. 6, 1, 6:

    contumeliarum verbera,

    id. Rep. 1, 5, 9:

    majora Verbera,

    Hor. S. 1, 3, 120:

    non praecipuam, sed parem cum ceteris fortunae condicionem,

    Cic. Rep. 1, 4, 7:

    fortunam,

    id. Fam. 14, 5, 1:

    judicium multitudinis imperitae,

    id. Fl. 1, 2:

    odium eorum,

    id. Att. 11, 17, 2:

    usum omnium,

    id. de Or. 1, 34, 157:

    aliquid invidiae aut criminis,

    id. N. D. 3, 1, 3:

    quemque casum,

    id. Att. 8, 1, 3:

    quamvis carnificinam,

    id. Tusc. 5, 27, 78:

    dupli poenam,

    id. Off. 3, 16, 65:

    legis vim,

    id. Caecin. 34, 100:

    summae crudelitatis famam,

    id. Cat. 4, 6, 12; cf.:

    minus sermonis,

    id. Att. 11, 6, 2:

    poenam exsilii,

    Val. Max. 6, 5, 3:

    simultates,

    Plin. Ep. 2, 18, 5:

    offensas,

    id. ib. 13, 9, 26:

    periculum,

    Vulg. 2 Macc. 11, 7:

    jam tum peregrinos ritus novā subeunte fortunā,

    Curt. 4, 6, 29. —With inf., to attempt, try, undertake:

    adversa tela pellere,

    Stat. S. 5, 2, 105:

    clavum torquere,

    Claud. Cons. Mall. Theod. 46.— Hence, sŭbĭtus, a, um, P. a., that has come on suddenly or unexpectedly, i. e. sudden, unexpected (freq. and class.; cf.:

    repens, improvisus): res subita,

    Plaut. Curc. 2, 3, 23:

    in rebus tam subitis,

    Cic. Fam. 10, 16, 2:

    maris subita tempestas,

    id. Tusc. 3, 22, 52:

    subita et improvisa formido,

    id. Prov. Cons. 18, 43:

    laetitia, etc.,

    Auct. Her. 1, 8, 13:

    subita pugna, non praeparata,

    Quint. 7, 1, 35:

    ut sunt Gallorum subita et repentina consilia,

    Caes. B. G. 3, 8:

    novae rei ac subitae admiratio,

    Liv. 2, 2:

    bellum,

    Caes. B. G. 3, 7:

    incursiones hostium,

    Hirt. B. G. 8, 11:

    ministeria belli,

    Liv. 4, 27:

    imbres,

    Lucr. 5, 216:

    vis,

    id. 1, 286; 4, 1210:

    res,

    id. 6, 1282:

    mors,

    Quint. 7, 2, 14:

    casus,

    id. 10, 3, 3; Suet. Aug. 73:

    tristia,

    Val. Max. 1, 6, 12:

    silentium,

    Quint. 12, 5, 3: miles, hastily collected (opp. vetus expertusque;

    syn. subitarius),

    Tac. H. 4, 76; cf.:

    aqua mulsa subita ac recens (opp. inveterata),

    Plin. 22, 24, 51, § 110: imagines non subitae, not newly sprung up, i. e. old, ancient, Plin. Ep. 8, 10, 3:

    homo,

    rash, Cic. Pis. Fragm. 5: clivi, sudden, i. e. steep, Stat. Th. 6, 258.—Esp., = subito (post-Aug.):

    non percussor ille subitus erumpet?

    Quint. 6, 2, 31; so,

    manūs dux Trapezuntem subitus irrupit,

    Tac. H. 3, 47:

    subitum inopinatumque venisse,

    Plin. Ep. 1, 13, 3:

    evadere,

    Flor. 4, 2, 59.—
    2.
    As subst.: sŭbĭtum, i. n., a sudden or unexpected thing, a sudden occurrence, etc.:

    Lesbonicum foras evocate: ita subitum'st, propere eum conventum volo,

    Plaut. Trin. 5, 2, 51; cf.:

    subitum est ei remigrare,

    Cic. Fam. 13, 2:

    si tibi subiti nihil est,

    Plaut. Pers. 4, 4, 36:

    in subito,

    Plin. 7, 44, 45, § 143.—In plur.:

    ut subitis ex tempore occurrant,

    Quint. 10, 7, 30; cf.:

    etiam fortes viros subitis terreri,

    Tac. A. 15, 59:

    quamvis non deficeretur ad subita extemporali facultate,

    Suet. Aug. 84:

    si repentina ac subita dominantur,

    Sen. Ep. 16, 6: sive meditata sive subita proferret, whether he spoke after deliberation or off-hand, Plin. Ep. 1, 16, 2.—With gen.:

    ad subita rerum,

    Liv. 9, 43:

    ad subita belli,

    id. 6, 32; 25, 15, 20; Flor. 1, 1, 11.—
    b.
    Adverb., suddenly, unexpectedly:

    per subitum erumpit clamor,

    Sil. 10, 505; so,

    per subitum,

    id. 7, 594; 8, 628; 12, 654; 14, 330; 15, 145;

    15, 404: in subitum,

    id. 7, 527: ad subitum, Cassiod. Var. praef. med. —Hence, adv.: sŭbĭtō, suddenly, unexpectedly (freq. and class.; cf.: repente, extemplo, ilico): ut subito, ut propere, ut valide tonuit! Plaut. Am. 5, 1, 10; cf. id. Curc. 2, 3, 4:

    nova res subito mihi haec objecta est,

    id. Ps. 2, 2, 7:

    ita abripuit repente sese subito,

    id. Mil. 2, 2, 21:

    subito tanta te impendent mala,

    Ter. Phorm. 1, 4, 2:

    cum tot bella subito atque improviso nascantur,

    Cic. Font. 19, 42:

    ex oculis subito fugit,

    Verg. G. 4, 499:

    cum subito ecce,

    Cic. Caecin. 10, 30:

    ut subito nostras Hymen cantatus ad aures Venit,

    Ov. H. 12, 137; Curt. 9, 9, 19:

    subito deficere,

    Quint. 7, 2, 14:

    quod serenā nocte subito candens et plena luna defecisset,

    Cic. Rep. 1, 15, 23:

    tantus subito timor omnem exercitum occupavit,

    Caes. B. G. 1, 39:

    subito opprimi,

    Liv. 41, 3:

    si vespertinus subito te oppresserit hospes,

    Hor. S. 2, 4, 17 et. saep.:

    subito dicere,

    without preparation, extempore, Cic. de Or. 1, 33, 150:

    quod vox et gestus subito sumi non potest,

    id. ib. 1, 59, 252:

    neque potest quisquam nostrum subito fingi,

    id. Sull. 25, 69:

    aliquid subito ex tempore conjectura explicare,

    id. Div. 1, 33, 72; so,

    dicere,

    Quint. 10, 3, 30; 11, 3, 12:

    inventa (opp. domo allata),

    id. 4, 5, 4:

    cum subito evaserunt,

    Col. 9, 9, 3:

    tam subito copias contrahere non potuit,

    so quickly, Nep. Dat. 7, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > subeo

  • 3 influo

    in-flŭo, xi, xum, 3, v. n., to flow or run into.
    I.
    Lit.:

    Hypanis in Pontum influit,

    Cic. Tusc. 1, 39, 94:

    in quem sanguis a jecore per venam illam cavam influit,

    id. N. D. 2, 55, 138:

    lacus qui in flumen Rhodanum influit,

    Caes. B. G. 1, 8; 3, 9, 1:

    palus influit in Sequanam flumen,

    id. ib. 7, 57.— With the simple acc.:

    Oceanum,

    Plin. 6, 24, 28, § 108.—With adv. of place:

    non longe a mari, quo Rhenus influit,

    Caes. B. G. 4, 1:

    huc Lycus, huc Sagaris influit,

    Ov. P. 4, 10, 48:

    influentes capilli,

    flowing down, hanging loose, Cels. 6, 1.— Absol.:

    amnis influens,

    Plin. 6, 7, 7, § 19.—
    II.
    Transf., of things not fluid, to flow, stream, rush, or press into:

    influentes in Italiam Gallorum copiae,

    Cic. Prov. Cons. 13, 32:

    influxisse eo Scythas,

    Plin. 6, 7, 7, § 22; cf.:

    influentibus negotiis,

    Plin. Pan. 81:

    influens atque effluens divinus animus tamquam influere possumus,

    Cic. Univ. 13: in universorum animos, steal into, insinuate one ' s self into, id. Off. 2, 9, 31:

    in aures,

    id. Lael. 25, 96:

    oratio quam maxime in sensus eorum qui audiunt influat,

    id. de Or. 3, 24, 91:

    in animos teneros atque molles,

    id. Leg. 2, 15, 38:

    sermone Graeco in proximas Asiae civitates influente,

    Quint. 12, 10, 16:

    aliquid ex illa lenitate ad hanc vim acerrimam,

    Cic. de Or. 2, 53, 212:

    quis influentis dona fortunae abnuit,

    overflowing, abounding, Sen. Thyest. 536.

    Lewis & Short latin dictionary > influo

  • 4 irrepo

    irrepere, irrepsi, - V
    creep in or into; steal into; insinuate oneself (into)

    Latin-English dictionary > irrepo

  • 5 subintro

    sŭb-intro, āvi, ātum, 1, v. n., to go into secretly, to enter by stealth, steal into (late Lat.); trop.: populo bellicoso ludorum scenicorum subintravit insania, Aug. Civ. Dei, 1, 32; so Tert. adv. Marc. 5, 3 al.

    Lewis & Short latin dictionary > subintro

  • 6 sub-rēpō (surr-)

        sub-rēpō (surr-) rēpsī    (subrēpstī, Ct.), —, ere, to creep under, steal into: sub tabulas: urbis Moenia, H.—Fig.: subrepet iners aetas, Tb.: quies surrepit ocellis, O.

    Latin-English dictionary > sub-rēpō (surr-)

  • 7 adlabor

    adlabi, adlapsus sum V DEP
    glide/move/flow towards (w/DAT/ACC); creep up; steal into; fly (missiles)

    Latin-English dictionary > adlabor

  • 8 allabor

    allabi, allapsus sum V DEP
    glide/move/flow/fall towards (w/DAT/ACC); creep up; steal into; fly (missiles)

    Latin-English dictionary > allabor

  • 9 inrepo

    irrēpo ( inr-), repsi, reptum, 3, v. n. [1. in-repo], to creep in, into, upon, or to a place.
    I.
    Lit., with ad:

    draconem repente irrepsisse ad eam,

    Suet. Aug. 94.— With dat.:

    (salamandra) si arbori irrepsit,

    Plin. 29, 4, 23, § 74.— Absol.:

    irrepsi tamen,

    Petr. 87.—With acc. of place:

    cubiculum,

    App. M. 3, p. 139; 8, p. 206:

    caveam,

    id. ib. 4, p. 149:

    hospitium,

    id. ib. 9, p. 219:

    Mogontiacum,

    Amm. 27, 10, 1.—
    II.
    Transf., of things:

    haec lues... inrepsit in Italiam,

    Plin. 26, 1, 3, § 3; cf. id. 26, 1, 3, § 9:

    inrepsisse medicinam,

    to be gradually introduced, id. 30, 1, 1, § 2:

    irrepentes radiculae,

    Col. 4, 1, 2:

    irrepentibus aquis,

    id. 3, 18, 5 Schneid. —
    III.
    Trop., to come or get into in an imperceptible manner, to steal in, insinuate one ' s self: laetitia in sinum, Pompon. ap. Non. 500, 26 (Com. Rel. v. 141 Rib.):

    eloquentia irrepit in sensus,

    Cic. Or. 28, 97:

    in mentes hominum,

    id. de Or. 3, 53, 203:

    in tabulas municipiorum,

    id. Arch. 5, 10:

    in testamenta locupletium,

    id. Off. 3, 19, 75.—
    (β).
    With acc.:

    inrepere paulatim militares animos,

    Tac. A. 4, 2.—
    (γ).
    With dat.:

    dolor animo irrepet,

    Sen. Cons. ad Polyb. 26: irrepsit subito canities seni, Prud. prooem. 23.—
    (δ).
    Absol.:

    lentoque irrepunt agmine poenae,

    Stat. Th. 5, 60:

    penitus irrepere per luxum,

    Tac. A. 13, 12; cf. id. H. 2, 63.

    Lewis & Short latin dictionary > inrepo

  • 10 irrepo

    irrēpo ( inr-), repsi, reptum, 3, v. n. [1. in-repo], to creep in, into, upon, or to a place.
    I.
    Lit., with ad:

    draconem repente irrepsisse ad eam,

    Suet. Aug. 94.— With dat.:

    (salamandra) si arbori irrepsit,

    Plin. 29, 4, 23, § 74.— Absol.:

    irrepsi tamen,

    Petr. 87.—With acc. of place:

    cubiculum,

    App. M. 3, p. 139; 8, p. 206:

    caveam,

    id. ib. 4, p. 149:

    hospitium,

    id. ib. 9, p. 219:

    Mogontiacum,

    Amm. 27, 10, 1.—
    II.
    Transf., of things:

    haec lues... inrepsit in Italiam,

    Plin. 26, 1, 3, § 3; cf. id. 26, 1, 3, § 9:

    inrepsisse medicinam,

    to be gradually introduced, id. 30, 1, 1, § 2:

    irrepentes radiculae,

    Col. 4, 1, 2:

    irrepentibus aquis,

    id. 3, 18, 5 Schneid. —
    III.
    Trop., to come or get into in an imperceptible manner, to steal in, insinuate one ' s self: laetitia in sinum, Pompon. ap. Non. 500, 26 (Com. Rel. v. 141 Rib.):

    eloquentia irrepit in sensus,

    Cic. Or. 28, 97:

    in mentes hominum,

    id. de Or. 3, 53, 203:

    in tabulas municipiorum,

    id. Arch. 5, 10:

    in testamenta locupletium,

    id. Off. 3, 19, 75.—
    (β).
    With acc.:

    inrepere paulatim militares animos,

    Tac. A. 4, 2.—
    (γ).
    With dat.:

    dolor animo irrepet,

    Sen. Cons. ad Polyb. 26: irrepsit subito canities seni, Prud. prooem. 23.—
    (δ).
    Absol.:

    lentoque irrepunt agmine poenae,

    Stat. Th. 5, 60:

    penitus irrepere per luxum,

    Tac. A. 13, 12; cf. id. H. 2, 63.

    Lewis & Short latin dictionary > irrepo

  • 11 agō

        agō ēgī, āctus (old inf pass. agier), ere    [1 AG-], to put in motion, move, lead, drive, tend, conduct: bos Romam acta, L.: capellas, V.: pecus visere montīs, H.: ante se Thyum, N.: in exsilium, L.: Iris nubibus acta, borne on, V.: alqm in crucem, to crucify: Illum aget Fama, will carry, H.: quo hinc te agis? whither are you going? T.: se primus agebat, strode in front, V.: capellas potum, V.—Prov.: agas asellum, i. e. if you can't afford an ox, drive an ass. — Pass., to go, march: quo multitudo agebatur, L.: citius agi vellet agmen, march on quicker, L.: raptim agmine acto, L.— Esp., to drive away, carry off, steal, rob, plunder: pecoris praedas, S.; freq. with ferre, to rob, plunder: ferre agere plebem plebisque res, L.: res sociorum ferri agique vidit, L.—To chase, pursue, hunt: apros, V.: cervum, V. — Fig.: dum haec crimina agam ostiatim, track out from house to house: ceteros ruerem, agerem, T.: palantīs Troas, V.—To move, press, push forward, advance, bring up: multa undique portari atque agi, Cs.: vineis ad oppidum actis, pushed forward, Cs.: moles, Cu.: cloaca maxima sub terram agenda, to be carried under ground, L.: cuniculos ad aerarium, drive: per glaebas radicibus actis, O.: pluma in cutem radices egerit, struck deep root, O.: vera gloria radices agit: tellus Fissa agit rimas, opens in fissures, O.: in litus navīs, beached, L.: navem, to steer, H.: currūs, to drive, O.: per agmen limitem ferro, V.: vias, make way, V.: (sol) amicum Tempus agens, bringing the welcome hour (of sunset), H.—To throw out, stir up: spumas ore, V.: spumas in ore: se laetus ad auras Palmes agit, shoots up into the air, V.—Animam agere, to expire: nam et agere animam et efflare dicimus; cf. et gestum et animam ageres, i. e. exert yourself in gesturing and risk your life. — Fig., to lead, direct, guide: (poëmata), animum auditoris, H.— To move, impel, excite, urge, prompt, induce, rouse, drive: quae te Mens agit in facinus? O.: ad illa te, H.: eum praecipitem: viros spe praedae diversos agit, leads astray, S.: bonitas, quae nullis casibus agitur, N.: quemcunque inscitia veri Caecum agit, blinds, H.: quibus actus fatis, V.: seu te discus agit, occupies, H.: nos exquirere terras, V.: desertas quaerere terras agimur, V. — To pursue for harm, persecute, disturb, vex, attack, assail: reginam stimulis, V.: agentia verba Lycamben, H.: diris agam vos, H.: quam deus ultor agebat, O.—To pursue, carry on, think, reflect, deliberate, treat, represent, exhibit, exercise, practise, act, perform, deliver, pronounce: nihil, to be idle: omnia per nos, in person: agendi tempus, a time for action: industria in agendo: apud primos agebat, fought in the van, S.: quae continua bella agimus, are busy with, L.: (pes) natus rebus agendis, the metre appropriate to dramatic action, H.: Quid nunc agimus? what shall we do now? T.: quid agam, habeo, i. e. I know what to do, T.: quid agitur? how are you? T.: quid agis, dulcissime rerum? i. e. how are you? H.: vereor, quid agat Ino, what is to become of: quid agis? what do you mean? nihil agis, it is of no use, T.: nihil agis, dolor, quamvis, etc.: cupis abire, sed nihil agis, usque tenebo, you cannot succeed, H.: ubi blanditiis agitur nihil, O.—Esp., hoc or id agere, to give attention to, mind, heed: hocine agis, an non? are you attending? T.: id quod et agunt et moliuntur, their purpose and aim: qui id egerunt, ut gentem conlocarent, etc., aimed at this: sin autem id actum est, ut, etc., if it was their aim: summā vi agendum esse, ut, etc., L.: certiorem eum fecit, id agi, ut pons dissolveretur, it was planned, N.: Hoc age, ne, etc., take care, H.: alias res agis, you are not listening, T.: aliud agens ac nihil eius modi cogitans, bent on other plans: animadverti eum alias res agere, paid no attention: vides, quam alias res agamus, are otherwise occupied: populum aliud nunc agere, i. e. are indifferent.—To perform, do, transact: ne quid negligenter: suum negotium, attend to his own business: neque satis constabat, quid agerent, what they were at, Cs.: agentibus divina humanaque consulibus, busy with auspices and affairs, L.: per litteras agere, quae cogitas, carry on, N.: (bellum) cum feminis, Cu.: conventum, to hold an assize: ad conventūs agendos, to preside at, Cs.: census actus eo anno, taken, L.— Of public transactions, to manage, transact, do, discuss, speak, deliberate: quae (res) inter eos agi coeptae, negotiations begun, Cs.: de condicionibus pacis, treat, L.: quorum de poenā agebatur, L.— Hence, agere cum populo, of magistrates, to address the people on a law or measure (cf. agere ad populum, to propose, bring before the people): cum populo de re p.—Of a speaker or writer, to treat, discuss, narrate: id quod agas, your subject: bella per quartum iam volumen, L.: haec dum agit, during this speech, H.—In law, to plead, prosecute, advocate: lege agito, go to law, T.: causam apud iudices: aliter causam agi, to be argued on other grounds: cum de bonis et de caede agatur, in a cause relating to, etc.: tamquam ex syngraphā agere cum populo, to litigate: ex sponso egit: agere lege in hereditatem, sue for: crimen, to press an accusation: partis lenitatis et misericordiae, to plead the cause of mercy: ii per quos agitur, the counsel: causas, i. e. to practise law: me agente, while I am counsel: ii apud quos agitur, the judges; hence, of a judge: rem agere, to hear: reos, to prosecute, L.: alqm furti, to accuse of theft. —Pass., to be in suit, be in question, be at stake: non capitis eius res agitur, sed pecuniae, T.: aguntur iniuriae sociorum, agitur vis legum.—To represent, act, perform, of an orator: cum dignitate.—Of an actor: fabulam, T.: partīs, to assume a part, T.: Ballionem, the character of: gestum agere in scena, appear as actors: canticum, L. — Fig.: lenem mitemque senatorem, act the part of, L.: noluit hodie agere Roscius: cum egerunt, when they have finished acting: triumphum, to triumph, O.: de classe populi R. triumphum, over, etc.: ex Volscis et ex Etruriā, over, etc., L.: noctu vigilias, keep watch: alta silentia, to be buried in silence, O.: arbitria victoriae, to exercise a conqueror's prerogative, Cu.: paenitentiam, to repent, Cu.: oblivia, to forget, O.: gratias (poet. grates) agere, to give thanks, thank: maximas tibi gratias: alcui gratias quod fecisset, etc., Cs.: grates parenti, O. — Of time, to spend, pass, use, live through: cum dis aevom: securum aevom, H.: dies festos, celebrate: ruri vitam, L.: otia, V.: quartum annum ago et octogesimum, in my eightyfourth year: ver magnus agebat orbis, was experiencing, V.— Pass: mensis agitur hic septimus, postquam, etc., going on seven months since, T.: bene acta vita, well spent: tunc principium anni agebatur, L.: melior pars acta (est) diei, is past, V. — Absol, to live, pass time, be: civitas laeta agere, rejoiced, S.—Meton., to treat, deal, confer, talk with: quae (patria) tecum sic agit, pleads: haec inter se dubiis de rebus, V.: Callias quidam egit cum Cimone, ut, etc., tried to persuade C., N.: agere varie, rogando alternis suadendoque coepit, L.—With bene, praeclare, male, etc., to deal well or ill with, treat or use well or ill: praeclare cum eis: facile est bene agere cum eis.— Pass impers., to go well or ill with one, be well or badly off: intelleget secum esse actum pessime: in quibus praeclare agitur, si, etc., who are well off, if, etc.—Poet.: Tros Tyriusque mihi nullo discrimine agetur, will be treated, V.— Pass, to be at stake, be at hazard, be concerned, be in peril: quasi mea res minor agatur quam tua, T.: in quibus eorum caput agatur: ibi rem frumentariam agi cernentes, L.: si sua res ageretur, if his interests were involved: agitur pars tertia mundi, is at risk, O.: non agitur de vectigalibus, S.—Praegn., to finish, complete, only pass: actā re ad fidem pronius est, after it is done, L.: iucundi acti labores, past: ad impediendam rem actam, an accomplished fact, L.— Prov.: actum, aiunt, ne agas, i. e. don't waste your efforts, T.: acta agimus: Actum est, it is all over, all is lost, T.: iam de Servio actum rati, L.: acta haec res est, is lost, T.: tantā mobilitate sese Numidae agunt, behave, S.: ferocius agunt equites, L.: quod nullo studio agebant, because they were careless, Cs.: cum simulatione agi timoris iubet, Cs.—Imper. as interj, come now, well, up: age, da veniam filio, T.: en age, rumpe moras, V.: agite dum, L.: age porro, tu, cur, etc.? age vero, considerate, etc.: age, age, iam ducat: dabo, good, T.: age, sit ita factum.
    * * *
    agere, egi, actus V
    drive, urge, conduct; spend (time w/cum); thank (w/gratias); deliver (speech)

    Latin-English dictionary > agō

  • 12 rapiō

        rapiō puī (old fut perf. rapsit, C.), raptus, ere    [RAP-], to seize and carry off, snatch, tear, pluck, drag, hurry away: sublimen intro hunc rape, T.: quo fessum rapitis? V.: Quo me cunque rapit tempestas, H.: sumasne pudenter An rapias, snatch, H.: ab aede rapuit funale, O.: de volnere telum, V.: commeatum in navīs rapiunt, L.: pars densa ferarum Tecta rapit, i. e. break off boughs of trees (in collecting wood), V.: in ius, drag before a court, H.: ob facinus ad supplicium, hale: alii ad necem rapiebantur: ad stuprum matres, L.: (infantes) ab ubere rapti, V.: nec variis obsita frondibus Sub divom rapiam, drag into open day, H.: Nasonis carmina rapti, i. e. torn from his home, O.— To hurry, impel, drive, cause to hasten: Quattuor hinc rapimur raedis, H.: per aequora navem, V.: ventis per aequora, O.: missos currūs, H.: arma rapiat iuventus, snatch, V.: arma, O.: bipennem dextrā, V.: rapiuntque ruuntque, hurry and bustle, V.—With pron reflex., to make haste, hasten, hurry, fly: ocius hinc te Ni rapis, H.: se ad caedem optimi cuiusque.— To carry off by force, seize, rob, ravish, plunder, ravage, lay waste, take by assault, carry by storm: spes rapiendi occaecat animos: semper rapiens, semper ebrius: raptas ad litora vertere praedas, V.: rapere omnes trahere, S.: vivere latronum ritu, ut tantum haberet, quantum rapere potuisset: virgines, to abduct, S.: Arsit Atrides Virgine raptā, H.: Omne sacrum rapiente dextrā, H.: alii rapiunt incensa feruntque Pergama, pillage and plunder, V.: castra urbesque primo impetu rapere, L.— To carry off suddenly, snatch away, destroy: improvisa leti Vis rapuit rapietque gentes, H.: rapto de fratre dolens, H.: Et labor et durae rapit inclementia mortis, i. e. hurries on, V.— To take, catch, assume: flammam, catch quickly, V.: nigrum colorem, O.: Virga... Vim rapuit monstri, imbibed, O.— To lead on hurriedly: Halesus Turno feroces Mille rapit populus, leads hastily on, V.: Nec rapit inmensos orbīs per humum, sweeps along, V.—Fig., to snatch away, carry along, hurry away: ipsae res verba rapiunt, carry along with them: (comoediam) in peiorem partem, i. e. misrepresent, T.: Si quis in adversum rapiat casusve deusve, V.: almum Quae rapit hora diem, snatches away, H.: simul tecum solacia rapta, V. — To drive, impel, carry away, precipitate, transport, ravish, captivate, overwhelm, draw irresistibly: ad divinarum rerum cognitionem curā studioque rapi: semper eo tractus est, quo libido rapuit: amentiā rapi: Furorne caecus, an rapit vis acrior, An culpa? H.: animum In partīs rapit varias, turns hurriedly, V.: ad quas (res) plerique inflammati aviditate rapiuntur.— To seize by violence, snatch, steal: Hippodameam raptis nanctu'st nuptiis, Enn. ap. C.: Venerem incertam, H.: sed rapiat sitiens Venerem, but may eagerly seize upon, V.— To snatch, seize quickly, hasten, precipitate: rapienda occasio, Iu.: viam, hasten, O.: ut limis rapias, quid velit, etc., may hastily note, H.: raptae prope inter arma nuptiae, L.
    * * *
    rapere, rapui, raptus V
    drag off; snatch; destroy; seize, carry off; pillage; hurry

    Latin-English dictionary > rapiō

  • 13 sub-eō

        sub-eō iī    (-īvit, O.; -īvimus, Ta.), itus, īre, to come under, go under, enter: in nemoris latebras, O.: cum luna sub orbem solis subisset, L.: tectum, i. e. enter a house, Cs.: Triviae lucos atque aurea tecta, V.: cavum artum, H.: paludem, i. e. plunge into, O.: aquam, Cu.: si subeuntur prospera castra, Iu.—Poet., with dat: portu Chaonio, V.—To come up, advance, ascend, draw near, approach: subeunt herbae, spring up, V.: in adversos montīs, L.: testudine factā subeunt, press forward, Cs.: subeundum erat ad hostīs, L.: saxa ingerit in subeuntīs, climbing, L.: amne, i. e. sail up, Cu.: mixtum flumini subibat mare, i. e. was against them, Cu.: aciem subeuntium muros adgrediuntur, L.: subimus Inpositum saxis Auxur, H.: Umbra subit terras, comes over, O.: Fadumque Herbesumque, i. e. attack, V.—Poet., with dat: muro subibant, V.—To go under, support, take up, submit to: pars ingenti subiere feretro, i. e. carried on their shoulders, V.: Ipse subibo umeris, i. e. will take you up on, V.: currum dominae subiere leones, were harnessed to, V.: umeris parentem, V.—In order or time, to come under, come after, succeed, follow, take the place of: Pone subit coniunx, V.: subit ipse meumque Explet opus, takes my place, O.: furcas subiere columnae, took the place of, O.: subeuntes alii aliis in custodiam, relieving, L.; cf. subit esse priori Causa recens, O.—To slip under, elude: Aeneae mucronem, V.—To come stealthily, steal on, approach imperceptibly: subeunt morbi tristisque senectus, V.: subit Iumina fessa sopor, O.—Fig., to come upon, overtake: sua deinde paenitentia subiit regem, Cu.—In the mind, to come up, be thought of, enter, occur, suggest itself, recur: omnes sententiae sub acumen stili subeant necesse est: cum subeant audita et cognita nobis, O.: subiit cari genitoris imago... subiit deserta Creusa, V.: Subit, hanc arcana profana Detexisse manu, O.: dein cogitatio animum subiit, indignum esse, etc., L.: mentem subit, quo praemia facto, etc., O.: horum cogitatio subibat exercitum, Cu.—To subject oneself to, take upon oneself, undergo, submit to, sustain, accept, endure, suffer: omnes terrores: quis est non ultro subeundus dolor?: inimicitiae subeantur: maiora Verbera, H.: multitudinis inperitae iudicium esse subeundum: eorum odium: peregrinos ritūs novā subeunte fortunā, Cu.

    Latin-English dictionary > sub-eō

  • 14 subeo

    subire, subivi(ii), subitus V INTRANS
    go/move/pass/sink/extend underneath/into; climb/come/go up, ascend; steal in on; place/be placed under/in support; come up w/aid; assume a form; undergo, endure

    Latin-English dictionary > subeo

  • 15 legens

    1.
    lēgo, āvi, ātum (archaic perf. legassit for legaverit, Fragm. XII. Tab. ap. Cic. Inv. 2, 50, 148), 1, v. a. [lex; and therefore qs. lege creare], a publicist's and jurid. t. t.
    I.
    A publicist's t. t.
    A.
    To send with a commission or charge, to send on an embassy, send as ambassador; to depute, despatch:

    ne hoc quidem senatui relinquebas, ut legati ex ejus ordinis auctoritate legarentur,

    Cic. Vatin. 15, 35:

    hominem honestum ac nobilem legarunt ad Apronium,

    id. Verr. 2, 3, 48, § 114: eos privatae rei causa legari, id. Fam. 3, 8, 4:

    juste pieque legatus venio,

    Liv. 1, 32:

    tres adulescentes in Africam legantur, qui reges adeant, etc.,

    Sall. J. 21, 4:

    quos Athenienses Romam ad senatum legaverant impetratum, etc.,

    Gell. 7, 14, 8.—
    2.
    Transf. to the commission itself (ante- and post-class.):

    quae verba legaverint Rhodii ad hostium ducem,

    what they told him through their deputies, Gell. 15, 31 in lemm.
    b.
    Beyond the official sphere:

    quin potius, quod legatum est tibi negotium, Id curas?

    committed, intrusted, Plaut. Cas. 1, 12.—
    B.
    To appoint or choose as deputy (as the official assistant, lieutenant, of a general or governor):

    eum (Messium) Caesari legarat Appius,

    Cic. Att. 4, 15, 9:

    ego me a Pompeio legari ita sum passus, ut, etc.,

    id. ib. 4, 2, 6:

    istum legatum iri non arbitror,

    id. ib. 10, 1, 4:

    ne legaretur Gabinius Pompeio expetenti,

    id. de Imp. Pomp. 19, 57:

    Dolabella me sibi legavit,

    chose me for his lieutenant, id. Att. 15, 11, 4:

    Calpurnius parato exercitu legat sibi homines nobiles, etc.,

    Sall. J. 28.—
    II.
    A jurid. t. t.: aliquid, to appoint by a last will or testament, to leave or bequeath as a legacy (class.):

    Numitori, qui stirpis maximus erat, regnum vetustum Silviae gentis legat,

    Liv. 1, 3: legavit quidam uxori mundum omne penumque, Lucil. ap. Gell. 4, 1, 3:

    usumfructum omnium bonorum Caesenniae legat,

    Cic. Caecin. 4, 11:

    Fabiae pecunia legata est a viro,

    id. Top. 3, 14:

    cui argentum omne legatum est,

    Quint. 5, 10, 62:

    in argento legato,

    id. 7, 2, 11.—
    B.
    Aliquid alicui ab aliquo, to leave one a legacy to be paid by the principal heir:

    uxori testamento legat grandem pecuniam a filio, si qui natus esset: ab secundo herede nihil legat,

    Cic. Clu. 12, 33:

    si paterfamilias uxori ancillarum usum fructum legavit a filio, neque a secundo herede legavit,

    id. Top. 4, 21; Quint. 7, 9, 5.—Hence,
    1.
    lēgātus, i, m.
    A.
    (Acc. to lego, I. A.) An ambassador, legate, Cic. Vatin. 15, 35:

    legatos mittere,

    id. de Imp. Pomp. 12, 35:

    ad senatum legatos de aliqua re mittere,

    id. de Or. 2, 37, 155; cf.:

    missi magnis de rebus uterque Legati,

    Hor. S. 1, 5, 29:

    legatos mittere ad indicendum bellum,

    Liv. 31, 8; Ov. M. 14, 527.—
    B.
    (Acc. to lego, I. B.).
    a.
    An official assistant given to a general or the governor of a province, a deputy, lieutenant, lieutenant-general:

    quos legatos tute tibi legasti?

    Cic. Pis. 14, 33:

    qui M. Aemilio legati fuerunt,

    id. Clu. 36, 99:

    Quintus frater meus legatus est Caesaris,

    id. Fam. 1, 9, 21; id. Off. 3, 20, 79; cf.:

    Murena summo imperatori legatus L. Lucullo fuit, qua in legatione duxit exercitum, etc.,

    id. Mur. 9, 20; 14, 32:

    neque se ei legatum defuturum,

    id. Phil. 11, 7, 17; Val. Max. 5, 5, 1:

    hiberna cum legato praefectoque tradidisses,

    Cic. Pis. 35, 86:

    (Calvisius) duos legatos Uticae reliquerat,

    id. Phil. 3, 10 fin.:

    quaestorius,

    id. Verr. 2, 1, 21, § 56; Caes. B. G. 2, 5 fin.:

    L. Caesar, cujus pater Caesaris erat legatus,

    id. B. C. 1, 8, 2:

    magnitudo et splendor legati,

    Liv. 38, 58, 9:

    in magna legatum quaere popina,

    Juv. 8, 172.—
    b.
    Under the emperors, a governor sent to a province by the emperor, Tac. A. 12, 40; id. Agr. 33; Suet. Vesp. 4; Spart. Hadr. 3 et saep.; cf. legatio, I. B. 2., and Orell. ad Tac. Agr. 9.—
    (β).
    Legati legionum, commanders, Suet. Tib. 19; id. Vesp. 4; cf.:

    Caesar singulis legionibus singulos legatos et quaestorem praefecit,

    Caes. B. G. 1, 52; Tac. A. 2, 36; id. H. 1, 7.—Also called;

    legatus praetorius,

    Tac. Agr. 7.—
    2.
    lēgātum, i, n. (acc. to lego, II.), a bequest, legacy:

    legatum est delibatio hereditatis, qua testator ex eo, quod universum heredis foret, alicui quid collatum velit,

    Dig. 30, 116:

    Hortensii legata cognovi,

    Cic. Att. 7, 3, 9:

    reliqua legata varie dedit,

    Suet. Aug. 101; id. Tib. 48:

    legatum peto ex testamento,

    Quint. 4, 2, 6:

    jus capiendi legata alicui adimere,

    Suet. Dom. 8:

    cymbala pulsantis legatum amici,

    Juv. 9, 62:

    legatorum genera sunt quattuor,

    Gai. Inst. 2, 192; cf. sqq.
    2.
    lĕgo, lēgi, lectum ( gen. plur. part. legentum, Ov. Tr. 1. 7, 25), 3, v. a. [Gr. legô, logos, logas, etc.; Lat. legumen, di-leg-ens, neg-leg-o, etc.; cf. Germ. lesen], to bring together, to gather, collect.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    oleam,

    Cato, R. R. 144:

    nuces,

    Cic. de Or. 2, 66, 265:

    herbas collibus,

    Ov. M. 14, 347: flores et humi nascentia fraga, [p. 1048] Verg. E. 3, 92; cf.:

    roscida mala,

    id. ib. 8, 38:

    flores in calathos,

    Ov. F. 5, 218:

    spolia caesorum,

    Liv. 5, 39:

    quos (montanos asparagos),

    Juv. 11, 69.—Of the dead who have been burned:

    ossa,

    Ov. H. 10, 150:

    homini mortuo ossa,

    Cic. Leg. 2, 24, 60: ossa filii, Sen. de Ira, 2, 33, 6; cf. Quint. 8, 5, 21; Lact. de Mort. Persec. 21, 11:

    reliquias legerunt primores equestris ordinis,

    Suet. Aug. 100. —
    B.
    Esp.
    1.
    To take out, pick out, extract, remove:

    quibusdam et radi ossa et legi... quae sine totius pernicie corporis haerere non poterant,

    Sen. Prov. 1, 3, 2:

    ossa vivis,

    id. ad Marc. 22, 3:

    ossa in capite lecta,

    id. Ben. 5, 24, 3:

    ossa e vulneribus,

    Quint. 6, 1, 30.—
    2.
    To pluck, strip, gather fruit from (a tree, etc.):

    oleam qui legerit,

    Cato, R. R. 144, 1:

    ficus non erat apta legi,

    Ov. F. 2, 254.—
    3.
    Poet.: legere fila, to wind up:

    extrema Lauso Parcae fila legunt,

    i. e. spin the last thread of life, Verg. A. 10, 815; cf.:

    quae dedit ingrato fila legenda viro,

    Ov. F. 3, 462:

    stamen,

    Prop. 4 (5), 4, 40 (42).—
    4.
    Naut. t. t.: vela legere, to draw together, furl:

    omnis navita ponto umida vela legit,

    Verg. G. 1, 373:

    vela legunt socii,

    id. A. 3, 532:

    ipse dabit tenera vela, legetque manu,

    Ov. H. 15, 215; Val. Fl. 2, 13:

    prora funem legit Argus ab alta,

    draws in, takes in, id. 1, 312:

    ancoras classis legit,

    is weighing anchor, Sen. Troad. 759.—
    5.
    To take to one's self unjustly, to carry off, steal, purloin, plunder, abstract (not in Cic.): omnia viscatis manibus leget, omnia sumet: crede mihi, auferet omnia, Lucil. ap. Non. 332 and 396, 4:

    majus esse maleficium stuprare ingenuam quam sacrum legere,

    Auct. Her. 2, 30 fin.:

    sacra divum,

    Hor. S. 1, 3, 117:

    soceros legere et gremiis abducere pactas,

    Verg. A. 10, 79 Serv. ad loc. (but Forbig. renders legere here as = eligere, sumere; cf. 8. infra).—
    6.
    Of places, to go, pass, or wander through ( poet.):

    nec me studiosius altera saltus Legit,

    Ov. M. 5, 579:

    pars cetera pontum Pone legit,

    sails through, Verg. A. 2, 207:

    vada dura lego,

    id. ib. 3, 706:

    freta,

    id. ib. 3, 127:

    aequora Afra,

    Ov. F. 4, 289:

    Ioniumque rapax Icariumque legit,

    id. ib. 4, 566: vestigia alicujus, to follow one's footsteps, to track or pursue him:

    subsequitur pressoque legit vestigia gressu,

    id. M. 3, 17; cf.:

    et vestigia retro Observata legit,

    Verg. A. 9, 392:

    tortos orbes,

    to wander through, id. ib. 12, 481.—
    7.
    To pass or sail by, to skirt, to coast along a shore, land, or place (mostly poet.):

    Inarimen Prochytenque legit,

    Ov. M. 14, 89; 15, 705; 709: primi litoris oram, coast along, i. e. not enter into details, Verg. G. 2, 44; id. E. 8, 7:

    navibus oram Italiae,

    Liv. 21, 51 fin.:

    oram Campaniae,

    Suet. Tib. 11; cf.

    terram,

    id. Aug. 16. —
    8.
    Pregn., to choose from a number, to pick out, single out, select, elect (class.):

    alia esse oportet forma quem tu pugno legeris,

    pick out to fight with, Plaut. Am. 1, 1, 160:

    judices,

    Cic. Phil. 5, 6, 16:

    omnia, quae leget quaeque reiciet,

    id. Fin. 4, 15, 40:

    scribam,

    to elect, appoint, id. Clu. 45, 126:

    condiciones nubendi,

    id. Cael. 15:

    cives in patres,

    Liv. 23, 22:

    viros ad bella,

    Ov. M. 7, 669:

    geminasque legit de classe biremes,

    Verg. A. 8, 79: legit virum vir, each one singles out his man (of the combatants in a battle), id. ib. 11, 632:

    senatum ad modum pristinum redegit duabus lectionibus: prima ipsorum arbitratu, quo vir virum legit,

    Suet. Aug. 35; Tac. H. 1, 18: neque ejus legendam filiam (sc. virginem Vestalem) qui domicilium in Italia non haberet, At. Cap. ap. Gell. 1, 12, 8.—
    * (β).
    With inf.:

    fidissima custos Lecta sacrum justae veneri occultare pudorem,

    Stat. Th. 1, 530.
    II.
    Trop.
    * A.
    To catch up, i. e. overhear a conversation:

    nunc huc concedam, ut horum sermonem legam,

    Plaut. Ps. 1, 4, 21 (cf. sublegere, id. Mil. 4, 2. 98).—
    B.
    To catch with the eye, to view, observe, behold, survey, see.
    * 1.
    In gen.:

    tumulum capit, unde omnes longo ordine posset Adversos legere,

    Verg. A. 6, 755 Heyne ad loc.; and cf. Verg. A. 6, 34.—
    2.
    In partic., to read or peruse a writing:

    ut eos libros per te ipse legeres,

    Cic. Top. 1:

    defensionem causae,

    id. Verr. 2, 5, 43, § 112:

    legi apud Clitomachum, A. Albium jocantem dixisse, etc.,

    id. Ac. 2, 45, 137:

    aliquid studiose intenteque,

    Plin. Ep. 9, 13, 1:

    significas legisse te in quadam epistula mea, jussisse Verginium, etc.,

    id. ib. 9, 19, 1: philosophorum consultorumque opiniones, Quint. 12, 11, 17:

    liber tuus et lectus est et legitur a me diligenter,

    Cic. Fam. 6, 5, 1:

    orationem,

    Quint. 1, 1, 6:

    aiunt multum legendum esse non multa,

    Plin. Ep. 7, 9, 15.—With a pers. obj.:

    antiquos et novos,

    Quint. 2, 5, 23:

    antiquos studiosius,

    id. 3, 6, 62:

    poëtas,

    id. 1, 4, 4. —In pass.:

    Horatius fere solus legi dignus,

    Quint. 10, 1, 96:

    si cum judicio legatur Cassius Severus,

    id. 10, 1, 116:

    dumque legar, mecum pariter tua fama legetur,

    Ov. Tr. 5, 14, 5:

    sepulcra legens,

    when reading epitaphs, Cic. de Sen. 7, 21:

    legentium plerisque,

    Liv. 1 praef. §

    4: opus nescio an minimae legentibus futurum voluptati,

    to my readers, Quint. 3, 1, 2; cf. id. 9, 4, 2; 2, 5, 3:

    nec Cynicos nec Stoica dogmata,

    Juv. 13, 121.— Absol.:

    legendi usus,

    Lact. 3, 25, 9:

    memoriam continuus legendi usus instruit,

    Macr. S. 1, 5, 1.—
    b.
    In partic.
    (α).
    To read out, read aloud, recite (esp. freq. in post-Aug. authors):

    convocatis auditoribus volumen legere, etc.,

    Cic. Brut. 51, 191: codicem pro contione, id. Fragm. ap. Quint. 4, 4, 8:

    audio me male legere, dumtaxat versus, orationes enim commodius,

    Plin. Ep. 9, 34:

    obturem impune legentibus aures,

    Hor. Ep. 2, 2, 105:

    quem vero arripuit tenet occiditque legendo,

    with recitation, id. A. P. 475:

    quis dabit historico quantum daret acta legenti,

    to read him the news, Juv. 7, 104.—
    (β).
    To find in an author or a writing:

    ut scriptum legimus,

    Cic. Deiot. 7, 19:

    legi etiam scriptum, esse avem quandam, etc.,

    id. N. D. 2. 49 init.:

    ego vero haec scripta legi,

    id. Planc. 39, 94:

    praeterea scriptum legimus, Gallos in venatibus tinguere sagittas,

    Gell. 17, 15, 7. relatum legere, Nep. praef. 1.— Pass.:

    in aliis codicibus non peccato sed peccatis legitur,

    Aug. Cont. Jul. Rel. 1, 22; id. Don. Persev. 6 init. al.—
    C.
    A publicist's t. t.: legere senatum, to read over or call off the names of senators (which was done by the censors;

    v. lectio, II. A. 2.): censores fideli concordia senatum legerunt,

    Liv. 40, 51; 9, 29; 9, 30; 9, 46; 43, 15 al.—Hence, lĕgens, entis, Part. as subst. m., a reader ( poet. and in post-Aug. prose for lector), Ov. Tr. 1, 7, 25.— Plur., Liv. praef. 4; Quint. 3, 1, 2; Plin. 8, 16, 17, § 44; Tac. A. 4, 33.—Also, lectus, a, um, P. a., chosen, picked out, selected; choice, excellent (class.): argenti lectae numeratae minae, good, i. e. of full weight, Plaut. Ps. 4, 7, 50; so,

    argentum,

    Ter. Phorm. 1, 2, 3:

    ut neque vir melior neque lectior femina in terris sit,

    Cic. Inv. 1, 31, 52:

    lectissimi viri atque ornatissimi,

    id. Verr. 2, 1, 6, § 15; cf. id. Div. in Caecil. 9, 29:

    uxor lectissima,

    id. Inv. 1, 31, 52:

    (verbis) lectis atque illustribus uti,

    id. de Or. 3, 37, 150:

    nihil est aliud... pulcre et oratorie dicere nisi optimis sententiis verbisque lectissimis dicere,

    id. Or. 68, 227:

    juvenum lectissime,

    Stat. S. 5, 1, 247; cf.:

    viginti lectis equitum comitatus,

    Verg. A. 9, 48.—Hence, adv.: lectē, choicely, selectly (very rare):

    ab lego lecte ac lectissime,

    Varr. L. L. 6, § 36 Müll.— Comp.:

    lectius,

    Varr. R. R. 1, 54, 2 (al. lecta).

    Lewis & Short latin dictionary > legens

  • 16 lego

    1.
    lēgo, āvi, ātum (archaic perf. legassit for legaverit, Fragm. XII. Tab. ap. Cic. Inv. 2, 50, 148), 1, v. a. [lex; and therefore qs. lege creare], a publicist's and jurid. t. t.
    I.
    A publicist's t. t.
    A.
    To send with a commission or charge, to send on an embassy, send as ambassador; to depute, despatch:

    ne hoc quidem senatui relinquebas, ut legati ex ejus ordinis auctoritate legarentur,

    Cic. Vatin. 15, 35:

    hominem honestum ac nobilem legarunt ad Apronium,

    id. Verr. 2, 3, 48, § 114: eos privatae rei causa legari, id. Fam. 3, 8, 4:

    juste pieque legatus venio,

    Liv. 1, 32:

    tres adulescentes in Africam legantur, qui reges adeant, etc.,

    Sall. J. 21, 4:

    quos Athenienses Romam ad senatum legaverant impetratum, etc.,

    Gell. 7, 14, 8.—
    2.
    Transf. to the commission itself (ante- and post-class.):

    quae verba legaverint Rhodii ad hostium ducem,

    what they told him through their deputies, Gell. 15, 31 in lemm.
    b.
    Beyond the official sphere:

    quin potius, quod legatum est tibi negotium, Id curas?

    committed, intrusted, Plaut. Cas. 1, 12.—
    B.
    To appoint or choose as deputy (as the official assistant, lieutenant, of a general or governor):

    eum (Messium) Caesari legarat Appius,

    Cic. Att. 4, 15, 9:

    ego me a Pompeio legari ita sum passus, ut, etc.,

    id. ib. 4, 2, 6:

    istum legatum iri non arbitror,

    id. ib. 10, 1, 4:

    ne legaretur Gabinius Pompeio expetenti,

    id. de Imp. Pomp. 19, 57:

    Dolabella me sibi legavit,

    chose me for his lieutenant, id. Att. 15, 11, 4:

    Calpurnius parato exercitu legat sibi homines nobiles, etc.,

    Sall. J. 28.—
    II.
    A jurid. t. t.: aliquid, to appoint by a last will or testament, to leave or bequeath as a legacy (class.):

    Numitori, qui stirpis maximus erat, regnum vetustum Silviae gentis legat,

    Liv. 1, 3: legavit quidam uxori mundum omne penumque, Lucil. ap. Gell. 4, 1, 3:

    usumfructum omnium bonorum Caesenniae legat,

    Cic. Caecin. 4, 11:

    Fabiae pecunia legata est a viro,

    id. Top. 3, 14:

    cui argentum omne legatum est,

    Quint. 5, 10, 62:

    in argento legato,

    id. 7, 2, 11.—
    B.
    Aliquid alicui ab aliquo, to leave one a legacy to be paid by the principal heir:

    uxori testamento legat grandem pecuniam a filio, si qui natus esset: ab secundo herede nihil legat,

    Cic. Clu. 12, 33:

    si paterfamilias uxori ancillarum usum fructum legavit a filio, neque a secundo herede legavit,

    id. Top. 4, 21; Quint. 7, 9, 5.—Hence,
    1.
    lēgātus, i, m.
    A.
    (Acc. to lego, I. A.) An ambassador, legate, Cic. Vatin. 15, 35:

    legatos mittere,

    id. de Imp. Pomp. 12, 35:

    ad senatum legatos de aliqua re mittere,

    id. de Or. 2, 37, 155; cf.:

    missi magnis de rebus uterque Legati,

    Hor. S. 1, 5, 29:

    legatos mittere ad indicendum bellum,

    Liv. 31, 8; Ov. M. 14, 527.—
    B.
    (Acc. to lego, I. B.).
    a.
    An official assistant given to a general or the governor of a province, a deputy, lieutenant, lieutenant-general:

    quos legatos tute tibi legasti?

    Cic. Pis. 14, 33:

    qui M. Aemilio legati fuerunt,

    id. Clu. 36, 99:

    Quintus frater meus legatus est Caesaris,

    id. Fam. 1, 9, 21; id. Off. 3, 20, 79; cf.:

    Murena summo imperatori legatus L. Lucullo fuit, qua in legatione duxit exercitum, etc.,

    id. Mur. 9, 20; 14, 32:

    neque se ei legatum defuturum,

    id. Phil. 11, 7, 17; Val. Max. 5, 5, 1:

    hiberna cum legato praefectoque tradidisses,

    Cic. Pis. 35, 86:

    (Calvisius) duos legatos Uticae reliquerat,

    id. Phil. 3, 10 fin.:

    quaestorius,

    id. Verr. 2, 1, 21, § 56; Caes. B. G. 2, 5 fin.:

    L. Caesar, cujus pater Caesaris erat legatus,

    id. B. C. 1, 8, 2:

    magnitudo et splendor legati,

    Liv. 38, 58, 9:

    in magna legatum quaere popina,

    Juv. 8, 172.—
    b.
    Under the emperors, a governor sent to a province by the emperor, Tac. A. 12, 40; id. Agr. 33; Suet. Vesp. 4; Spart. Hadr. 3 et saep.; cf. legatio, I. B. 2., and Orell. ad Tac. Agr. 9.—
    (β).
    Legati legionum, commanders, Suet. Tib. 19; id. Vesp. 4; cf.:

    Caesar singulis legionibus singulos legatos et quaestorem praefecit,

    Caes. B. G. 1, 52; Tac. A. 2, 36; id. H. 1, 7.—Also called;

    legatus praetorius,

    Tac. Agr. 7.—
    2.
    lēgātum, i, n. (acc. to lego, II.), a bequest, legacy:

    legatum est delibatio hereditatis, qua testator ex eo, quod universum heredis foret, alicui quid collatum velit,

    Dig. 30, 116:

    Hortensii legata cognovi,

    Cic. Att. 7, 3, 9:

    reliqua legata varie dedit,

    Suet. Aug. 101; id. Tib. 48:

    legatum peto ex testamento,

    Quint. 4, 2, 6:

    jus capiendi legata alicui adimere,

    Suet. Dom. 8:

    cymbala pulsantis legatum amici,

    Juv. 9, 62:

    legatorum genera sunt quattuor,

    Gai. Inst. 2, 192; cf. sqq.
    2.
    lĕgo, lēgi, lectum ( gen. plur. part. legentum, Ov. Tr. 1. 7, 25), 3, v. a. [Gr. legô, logos, logas, etc.; Lat. legumen, di-leg-ens, neg-leg-o, etc.; cf. Germ. lesen], to bring together, to gather, collect.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    oleam,

    Cato, R. R. 144:

    nuces,

    Cic. de Or. 2, 66, 265:

    herbas collibus,

    Ov. M. 14, 347: flores et humi nascentia fraga, [p. 1048] Verg. E. 3, 92; cf.:

    roscida mala,

    id. ib. 8, 38:

    flores in calathos,

    Ov. F. 5, 218:

    spolia caesorum,

    Liv. 5, 39:

    quos (montanos asparagos),

    Juv. 11, 69.—Of the dead who have been burned:

    ossa,

    Ov. H. 10, 150:

    homini mortuo ossa,

    Cic. Leg. 2, 24, 60: ossa filii, Sen. de Ira, 2, 33, 6; cf. Quint. 8, 5, 21; Lact. de Mort. Persec. 21, 11:

    reliquias legerunt primores equestris ordinis,

    Suet. Aug. 100. —
    B.
    Esp.
    1.
    To take out, pick out, extract, remove:

    quibusdam et radi ossa et legi... quae sine totius pernicie corporis haerere non poterant,

    Sen. Prov. 1, 3, 2:

    ossa vivis,

    id. ad Marc. 22, 3:

    ossa in capite lecta,

    id. Ben. 5, 24, 3:

    ossa e vulneribus,

    Quint. 6, 1, 30.—
    2.
    To pluck, strip, gather fruit from (a tree, etc.):

    oleam qui legerit,

    Cato, R. R. 144, 1:

    ficus non erat apta legi,

    Ov. F. 2, 254.—
    3.
    Poet.: legere fila, to wind up:

    extrema Lauso Parcae fila legunt,

    i. e. spin the last thread of life, Verg. A. 10, 815; cf.:

    quae dedit ingrato fila legenda viro,

    Ov. F. 3, 462:

    stamen,

    Prop. 4 (5), 4, 40 (42).—
    4.
    Naut. t. t.: vela legere, to draw together, furl:

    omnis navita ponto umida vela legit,

    Verg. G. 1, 373:

    vela legunt socii,

    id. A. 3, 532:

    ipse dabit tenera vela, legetque manu,

    Ov. H. 15, 215; Val. Fl. 2, 13:

    prora funem legit Argus ab alta,

    draws in, takes in, id. 1, 312:

    ancoras classis legit,

    is weighing anchor, Sen. Troad. 759.—
    5.
    To take to one's self unjustly, to carry off, steal, purloin, plunder, abstract (not in Cic.): omnia viscatis manibus leget, omnia sumet: crede mihi, auferet omnia, Lucil. ap. Non. 332 and 396, 4:

    majus esse maleficium stuprare ingenuam quam sacrum legere,

    Auct. Her. 2, 30 fin.:

    sacra divum,

    Hor. S. 1, 3, 117:

    soceros legere et gremiis abducere pactas,

    Verg. A. 10, 79 Serv. ad loc. (but Forbig. renders legere here as = eligere, sumere; cf. 8. infra).—
    6.
    Of places, to go, pass, or wander through ( poet.):

    nec me studiosius altera saltus Legit,

    Ov. M. 5, 579:

    pars cetera pontum Pone legit,

    sails through, Verg. A. 2, 207:

    vada dura lego,

    id. ib. 3, 706:

    freta,

    id. ib. 3, 127:

    aequora Afra,

    Ov. F. 4, 289:

    Ioniumque rapax Icariumque legit,

    id. ib. 4, 566: vestigia alicujus, to follow one's footsteps, to track or pursue him:

    subsequitur pressoque legit vestigia gressu,

    id. M. 3, 17; cf.:

    et vestigia retro Observata legit,

    Verg. A. 9, 392:

    tortos orbes,

    to wander through, id. ib. 12, 481.—
    7.
    To pass or sail by, to skirt, to coast along a shore, land, or place (mostly poet.):

    Inarimen Prochytenque legit,

    Ov. M. 14, 89; 15, 705; 709: primi litoris oram, coast along, i. e. not enter into details, Verg. G. 2, 44; id. E. 8, 7:

    navibus oram Italiae,

    Liv. 21, 51 fin.:

    oram Campaniae,

    Suet. Tib. 11; cf.

    terram,

    id. Aug. 16. —
    8.
    Pregn., to choose from a number, to pick out, single out, select, elect (class.):

    alia esse oportet forma quem tu pugno legeris,

    pick out to fight with, Plaut. Am. 1, 1, 160:

    judices,

    Cic. Phil. 5, 6, 16:

    omnia, quae leget quaeque reiciet,

    id. Fin. 4, 15, 40:

    scribam,

    to elect, appoint, id. Clu. 45, 126:

    condiciones nubendi,

    id. Cael. 15:

    cives in patres,

    Liv. 23, 22:

    viros ad bella,

    Ov. M. 7, 669:

    geminasque legit de classe biremes,

    Verg. A. 8, 79: legit virum vir, each one singles out his man (of the combatants in a battle), id. ib. 11, 632:

    senatum ad modum pristinum redegit duabus lectionibus: prima ipsorum arbitratu, quo vir virum legit,

    Suet. Aug. 35; Tac. H. 1, 18: neque ejus legendam filiam (sc. virginem Vestalem) qui domicilium in Italia non haberet, At. Cap. ap. Gell. 1, 12, 8.—
    * (β).
    With inf.:

    fidissima custos Lecta sacrum justae veneri occultare pudorem,

    Stat. Th. 1, 530.
    II.
    Trop.
    * A.
    To catch up, i. e. overhear a conversation:

    nunc huc concedam, ut horum sermonem legam,

    Plaut. Ps. 1, 4, 21 (cf. sublegere, id. Mil. 4, 2. 98).—
    B.
    To catch with the eye, to view, observe, behold, survey, see.
    * 1.
    In gen.:

    tumulum capit, unde omnes longo ordine posset Adversos legere,

    Verg. A. 6, 755 Heyne ad loc.; and cf. Verg. A. 6, 34.—
    2.
    In partic., to read or peruse a writing:

    ut eos libros per te ipse legeres,

    Cic. Top. 1:

    defensionem causae,

    id. Verr. 2, 5, 43, § 112:

    legi apud Clitomachum, A. Albium jocantem dixisse, etc.,

    id. Ac. 2, 45, 137:

    aliquid studiose intenteque,

    Plin. Ep. 9, 13, 1:

    significas legisse te in quadam epistula mea, jussisse Verginium, etc.,

    id. ib. 9, 19, 1: philosophorum consultorumque opiniones, Quint. 12, 11, 17:

    liber tuus et lectus est et legitur a me diligenter,

    Cic. Fam. 6, 5, 1:

    orationem,

    Quint. 1, 1, 6:

    aiunt multum legendum esse non multa,

    Plin. Ep. 7, 9, 15.—With a pers. obj.:

    antiquos et novos,

    Quint. 2, 5, 23:

    antiquos studiosius,

    id. 3, 6, 62:

    poëtas,

    id. 1, 4, 4. —In pass.:

    Horatius fere solus legi dignus,

    Quint. 10, 1, 96:

    si cum judicio legatur Cassius Severus,

    id. 10, 1, 116:

    dumque legar, mecum pariter tua fama legetur,

    Ov. Tr. 5, 14, 5:

    sepulcra legens,

    when reading epitaphs, Cic. de Sen. 7, 21:

    legentium plerisque,

    Liv. 1 praef. §

    4: opus nescio an minimae legentibus futurum voluptati,

    to my readers, Quint. 3, 1, 2; cf. id. 9, 4, 2; 2, 5, 3:

    nec Cynicos nec Stoica dogmata,

    Juv. 13, 121.— Absol.:

    legendi usus,

    Lact. 3, 25, 9:

    memoriam continuus legendi usus instruit,

    Macr. S. 1, 5, 1.—
    b.
    In partic.
    (α).
    To read out, read aloud, recite (esp. freq. in post-Aug. authors):

    convocatis auditoribus volumen legere, etc.,

    Cic. Brut. 51, 191: codicem pro contione, id. Fragm. ap. Quint. 4, 4, 8:

    audio me male legere, dumtaxat versus, orationes enim commodius,

    Plin. Ep. 9, 34:

    obturem impune legentibus aures,

    Hor. Ep. 2, 2, 105:

    quem vero arripuit tenet occiditque legendo,

    with recitation, id. A. P. 475:

    quis dabit historico quantum daret acta legenti,

    to read him the news, Juv. 7, 104.—
    (β).
    To find in an author or a writing:

    ut scriptum legimus,

    Cic. Deiot. 7, 19:

    legi etiam scriptum, esse avem quandam, etc.,

    id. N. D. 2. 49 init.:

    ego vero haec scripta legi,

    id. Planc. 39, 94:

    praeterea scriptum legimus, Gallos in venatibus tinguere sagittas,

    Gell. 17, 15, 7. relatum legere, Nep. praef. 1.— Pass.:

    in aliis codicibus non peccato sed peccatis legitur,

    Aug. Cont. Jul. Rel. 1, 22; id. Don. Persev. 6 init. al.—
    C.
    A publicist's t. t.: legere senatum, to read over or call off the names of senators (which was done by the censors;

    v. lectio, II. A. 2.): censores fideli concordia senatum legerunt,

    Liv. 40, 51; 9, 29; 9, 30; 9, 46; 43, 15 al.—Hence, lĕgens, entis, Part. as subst. m., a reader ( poet. and in post-Aug. prose for lector), Ov. Tr. 1, 7, 25.— Plur., Liv. praef. 4; Quint. 3, 1, 2; Plin. 8, 16, 17, § 44; Tac. A. 4, 33.—Also, lectus, a, um, P. a., chosen, picked out, selected; choice, excellent (class.): argenti lectae numeratae minae, good, i. e. of full weight, Plaut. Ps. 4, 7, 50; so,

    argentum,

    Ter. Phorm. 1, 2, 3:

    ut neque vir melior neque lectior femina in terris sit,

    Cic. Inv. 1, 31, 52:

    lectissimi viri atque ornatissimi,

    id. Verr. 2, 1, 6, § 15; cf. id. Div. in Caecil. 9, 29:

    uxor lectissima,

    id. Inv. 1, 31, 52:

    (verbis) lectis atque illustribus uti,

    id. de Or. 3, 37, 150:

    nihil est aliud... pulcre et oratorie dicere nisi optimis sententiis verbisque lectissimis dicere,

    id. Or. 68, 227:

    juvenum lectissime,

    Stat. S. 5, 1, 247; cf.:

    viginti lectis equitum comitatus,

    Verg. A. 9, 48.—Hence, adv.: lectē, choicely, selectly (very rare):

    ab lego lecte ac lectissime,

    Varr. L. L. 6, § 36 Müll.— Comp.:

    lectius,

    Varr. R. R. 1, 54, 2 (al. lecta).

    Lewis & Short latin dictionary > lego

  • 17 rapio

    răpĭo, pŭi, ptum, 3 (old perf. subj. rapsit, Cic. Leg. 2, 9, 22; part. perf. fem. ex raptabus, Gell. ap. Charis. p. 39 P.), v. a. [root harp; Gr. harpê, a bird of prey, harpagê, harpazô; Lat. rapidus, rapax, rapina, etc.; cf. Sanscr. lup-, lumpāmi, rumpo; Gr. lupê], to seize and carry off, to snatch, tear, drag, draw, or hurry away, = violenter sive celeriter capio (freq. and class.; in Cæs. not at all, and in Cic. mostly in the trop. signif.; cf.: ago, fero, traho, capio, sumo).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen., Plaut. Rud. 3, 6, 15; 30; 31:

    quo rapitis me? quo fertis me?

    id. Men. 5, 7, 10; cf. Verg. A. 6, 845; Ov. M. 9, 121:

    quo me cunque rapit tempestas?

    Hor. Ep. 1, 1, 15; cf. id. C. 3, 25, 1:

    sumasne pudenter an rapias,

    snatch, id. Ep. 1, 17, 45; cf. id. S. 1, 5, 76:

    hostes vivos rapere soleo ex acie: ex hoc nomen mihi est (sc. Harpax),

    Plaut. Ps. 2, 2, 60:

    te ex lustris uxor,

    id. As. 5, 2, 84:

    volucri spe et cogitatione rapi a domo,

    Cic. Rep. 2, 4, 7:

    ab aede rapuit funale,

    Ov. M. 12, 247:

    torrem ab aris,

    id. ib. 12, 271:

    deque sinu matris ridentem... Learchum... rapit,

    id. ib. 4, 516 (for which, simply sinu, id. ib. 13, 450):

    hastam, de vulnere,

    id. ib. 5, 137:

    telum,

    Verg. A. 10, 486:

    repagula de posti,

    Ov. M. 5, 120:

    (frondes) altā rapit arbore ventus,

    id. ib. 3, 730:

    vi atque ingratis... rapiam te domum,

    Plaut. Mil. 2, 5, 40:

    aliquem sublimem domum,

    id. As. 5, 2, 18; cf.:

    sublimem,

    id. Mil. 5, 1; id. Men. 5, 7, 6; Ter. And. 5, 2, 20:

    commeatum in naves rapiunt,

    Liv. 41, 3:

    aliquem in jus,

    Plaut. Rud. 3, 6, 21; so,

    in jus,

    id. Poen. 5, 5, 56; Hor. S. 1, 9, 77; 2, 3, 72; cf.:

    in jus ad regem,

    Liv. 1, 26:

    in carcerem,

    Suet. Tib. 11; 61:

    aliquem ad cornuficem,

    Plaut. Poen. 1, 2, 156; id. Bacch. 4, 4, 37:

    ad praetorem,

    id. Aul. 4, 10, 30:

    ad supplicium ob facinus,

    Cic. de Or. 2, 59, 238:

    ad mortem,

    id. Verr. 2, 5, 52, § 138; id. Cat. 1, 10, 27:

    ad tortorem,

    id. Tusc. 5, 5, 13:

    ad poenam,

    Suet. Claud. 10; 37; id. Vit. 14:

    ad consulem,

    Liv. 10, 20:

    matres, virgines, pueros ad stuprum,

    id. 26, 13:

    teneram virginem ad virum,

    Cat. 61, 3 (cf.:

    rapi simulatur virgo ex gremio matris, aut, si ea non est, ex proximā necessitudine, cum ad virum traditur, quod videlicet ea res feliciter Romulo cessit,

    Fest. p. 289 Müll.):

    illum (sc. lembum) in praeceps prono rapit alveus amni,

    Verg. G. 1, 203:

    nec variis obsita frondibus Sub divum rapiam,

    drag into open day, Hor. C. 1, 18, 13. — Poet.:

    Nasonis carmina rapti,

    i. e. torn from his home, borne far away, Ov. P. 4, 16, 1; cf. id. H. 13, 9; Stat. S. 3, 5, 6. —
    B.
    With the idea of swiftness predominating:

    Turnus rapit Totam aciem in Teucros,

    Verg. A. 10, 308:

    rapit agmina ductor,

    Luc. 1, 228:

    agmina cursu,

    Sil. 7, 116:

    legiones,

    Plin. Pan. 14:

    curru rapi,

    Sil. 1, 134:

    quattuor hinc rapimur raedis,

    Hor. S. 1, 5, 86:

    Notus rapit biremes,

    Sil. 17, 276:

    carinas venti rapuere,

    Luc. 3, 46:

    rapit per aequora navem,

    hurries it away, Verg. A. 10, 660; cf.:

    ventis per aequora,

    Ov. M. 14, 470:

    missos currus,

    Hor. S. 1, 1, 114:

    pedes quo te rapiunt,

    id. C. 3, 11, 49:

    arma rapiat juventus,

    snatch up, Verg. A. 7, 340; so,

    arma,

    Ov. M. 2, 603:

    arma manu,

    Verg. A. 8, 220:

    bipennem dextrā,

    id. ib. 11, 651:

    cingula,

    id. ib. 9, 364.—
    2.
    With reflex. pron., to hasten, hurry, tear one ' s self, etc.:

    ocius hinc te Ni rapis,

    Hor. S. 2, 7, 118; cf. Ov. Am. 3, 5, 29:

    se ad caedem optimi cujusque,

    Cic. Phil. 13, 8, 18.—
    C.
    In partic.
    1.
    To carry off by force; to seize, rob, ravish; to plunder, ravage, lay waste, take by assault, carry by force, etc. (very freq.; cf.

    praedor),

    Plaut. Men. 1, 3, 11:

    erat ei vivendum latronum ritu, ut tantum haberet, quantum rapere potuisset,

    Cic. Phil. 2, 25, 62:

    tamquam pilam rapiunt inter se rei publicae statum tyranm ab regibus,

    id. Rep. 1, 44, 68:

    virgines rapi jussit... quae raptae erant, etc.,

    id. ib. 2, 7, 12; 2, 8, 14; so,

    virgines,

    to carry off, abduct, Sall. C. 51, 9; Liv. 1, 9; Quint. 7, 7, 3; 9, 2, 70; Hor. C. 2, 4, 8; Ov. M. 12, 225; id. A. A. 1, 680:

    raptus a dis Ganymedes,

    Cic. Tusc. 1, 26, 65:

    ab Idā,

    Hor. C. 3, 20, 16:

    omne sacrum rapiente dextrā,

    id. ib. 3, 3, 52:

    alii rapiunt incensa feruntque Pergama,

    pillage and plunder, Verg. A. 2, 374 (the Homeric agousi kai pherousi; for which, in prose, ferre et agere; v. ago); cf.:

    rapturus moenia Romae,

    Luc. 3, 99:

    Theumeson,

    to seize by force, Stat. Th. 4, 370:

    Armeniam,

    to plunder, lay waste, Tac. A. 13, 6:

    Karthaginem,

    Sil. 15, 401:

    urbem,

    Stat. Th. 7, 599:

    raptas ad litora vertere praedas,

    Verg. A. 1, 528.— Absol.:

    rapio propalam,

    Plaut. Ep. 1, 1, 10:

    ut Spartae, rapere ubi pueri et clepere discunt,

    Cic. Rep. 4, 5, 11 (Non. 20, 14):

    agunt, rapiunt, tenent,

    id. Rep. 3, 33, 45 Mos.; cf.

    along with trahere,

    Sall. C. 11, 4; id. J. 41, 5;

    with congerere, auferre,

    Mart. 8, 44, 9.— With the idea of rapidity predominating: castra urbesque primo impetu rapere, to conquer rapidly (= raptim capere), Liv. 6, 23, 5 Drak.; so,

    castra,

    Flor. 3, 20, 4; 4, 12, 34:

    Bithyniam,

    id. 3, 5, 6:

    Hispaniam,

    id. 2, 17, 6:

    arces,

    Luc. 6, 14.— Part. perf. subst.
    (α).
    rapta, ae, f., the ravished one, the seduced:

    gratus raptae raptor fuit,

    Ov. A. A. 1, 680; id. H. 5, 97; 13, 55; 16, 339; id. F. 4, 607.—
    (β).
    raptum, i, n., the plunder, that which is stolen:

    rapto vivere,

    to live by robbery, Liv. 7, 25 fin.; 22, 39; 28, 24: Quint. 3, 7, 24; Sen. Ep. 70 fin.; Curt. 3, 10 fin.; Just. 41, 4, 7; Verg. A. 7, 749; Ov. M. 11, 291; id. Tr. 5, 10, 16;

    for which: ex rapto vivere,

    id. M. 1, 144; so,

    rapto gaudere,

    Liv. 29, 6, 3 Drak.:

    rapto potiri,

    Verg. A. 4, 217:

    rapto uti,

    Vell. 2, 73, 3:

    sine rapto vivere,

    id. 2, 32 fin.
    2.
    To cut off, mutilate ( poet.):

    caput,

    Sil. 15, 807:

    ora gladio,

    id. 7, 704:

    rapuit non dente ferarum,

    Luc. 10, 517.—
    3.
    To carry off suddenly or prematurely by death, to snatch away ( poet. and in post-Aug. prose):

    improvisa leti Vis rapuit rapietque gentes,

    Hor. C. 2, 13, 20; so id. ib. 2, 17, 5; 4, 2, 21; id. Ep. 1, 14, 7; Verg. A. 6, 428; Ov. P. 4, 11, 5; Stat. S. 2, 1, 208; 5, 3, 16; Plin. 7, 8, 6, § 46; Suet. Calig. 7; Just. 2, 2, 13 (but Liv. 3, 50, 8: fato erepta, v. Drak.)— Absol.:

    et labor et durae rapit inclementia mortis,

    i. e. hurries on, Verg. G. 3, 68:

    RAPTA EST = obiit,

    Inscr. Orell. 4475.
    II.
    Transf. ( poet.), of any action or motion which resembles seizing, snatching, etc.:

    flammanm,

    to catch quickly, Verg. A. 1, 176; Ov. M. 3, 374; cf.:

    incendia,

    id. ib. 15, 350: nigrum colorem, to take or assume quickly, id. ib. 7, 289; cf.:

    vim monstri,

    id. ib. 4, 744;

    and v. III.: Halesus Turno feroces Mille rapit populos,

    leads hastily on, Verg. A. 7, 725; cf. id. ib. 10, 178: rapiuntque ruuntque; Litora deseruere, take hold, seize in haste (the cables, etc.), id. ib. 4, 581; cf.:

    scalas, Auct. B. Alex. 20, 4.—Of the gliding movement of a serpent nec rapit immensos orbes per humum,

    sweeps along, Verg. G. 2, 153:

    pars densa ferarum Tecta rapit,

    i. e. range quickly through, Verg. A. 6, 8 Heyne; cf.:

    acrior et campum sonipes rapit,

    Stat. Th. 5, 3.
    III.
    Trop.
    A.
    In gen., to snatch, force, or hurry away:

    fertur quasi torrens oratio, quamvis multa cujusquemodi rapiat,

    Cic. Fin. 2, 1, 3:

    ipsae res verba rapiunt,

    carry along with them, id. ib. 3, 5, 19: aspice me quanto rapiat Fortuna periclo, carries away (the figure taken from a storm at sea), Prop. 1, 15, 3:

    aliquem in deteriorem viam,

    Plaut. Trin. 3, 2, 54; cf.:

    (comoediam) in pejorem partem,

    i. e. to put a bad construction upon, to misconstrue, misrepresent, Ter. Ad. prol. 3: consilium meum in contrariam partem, Pollio ap. Cic. Fam. 10, 33, 2:

    aliquem in invidiam,

    Cic. Agr. 3, 2, 7:

    opinionibus vulgi rapimur in errorem,

    id. Leg. 2, 17, 43:

    si quis in adversum rapiat casusve deusve,

    Verg. A. 9, 211; Cic. Tusc. 5, 5, 13:

    cum aliqua his ampla et honesta res objecta est, totos ad se convertit et rapit,

    seizes upon, appropriates, id. Off. 2, 10, 37; cf.:

    commoda ad se,

    id. ib. 3, 5, 22:

    victoriae gloriam in se,

    Liv. 33, 11 fin.:

    almum Quae rapit hora diem,

    snatches away, Hor. C. 4, 7, 8; cf.:

    simul tecum solatia rapta,

    Verg. E. 9, 18:

    impetus rapit huc, rapit illuc,

    Stat. Th. 12, 794.—
    B.
    In partic.
    1.
    To carry along or away with passion, to transport, ravish, captivate; and with a designation of the limit, to carry or hurry away, to attract strongly to any thing (usually in a bad sense):

    impetu raptus,

    Quint. 7, 2, 44:

    judicem rapere,

    id. 6, 2, 3; cf. id. 10, 1, 110; 12, 10, 61:

    praedae ac rapinarum cupiditas caeca te rapiebat,

    Cic. Pis. 24, 57:

    amentiā rapi,

    id. Fam. 16, 12, 2:

    furorne caecus, an rapit vis acrior, An culpa?

    Hor. Epod. 7, 13; cf.:

    in medias res auditorem,

    id. A. P. 149:

    utraque forma rapit,

    Prop. 2, 25 (3, 20), 44:

    quem (sc. leonem) cruenta Per medias rapit ira caedes,

    Hor. C. 3, 2, 12:

    rapit omnes ira,

    Sil. 14, 299: hormê, quae hominem huc et illuc rapit, Cic. Off. 1, 28 fin.; cf. Verg. A. 4, 286; 8, 21:

    ad quas (res) plerique inflammati aviditate rapiuntur,

    Cic. Off. 2, 11, 38:

    animus cupidine caecus ad inceptum scelus rapiebat,

    Sall. J. 25, 7:

    ea (cupiditas) ad oppugnandam Capuam rapit,

    Liv. 7, 30 et saep.—In a good sense:

    qui ad divinarum rerum cognitionem curā omni studioque rapiantur,

    Cic. Div. 1, 49, 111:

    rapi ad opes augendas generis humani,

    id. Rep. 1, 2, 3. — Poet., with inf. (for ad aliquid):

    (mundus) rapit aetherios per carmina pandere census,

    Manil. 1, 12.—
    2.
    To seize by violence, to snatch, steal ( poet.): Hippodameam raptis nactu'st nuptiis, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 12, 26 (Trag. v. 398 Vahl.):

    oscula,

    Hor. C. 2, 12, 28; Tib. 1, 4, 53; 55; [p. 1524] 1, 8, 58; cf.:

    Venerem incertam,

    Hor. S. 1, 3, 109; cf.:

    sed rapiat sitiens Venerem,

    but may eagerly seize upon, Verg. G. 3, 137:

    illicitas voluptates,

    Tac. H. 3, 41:

    spem adoptionis acrius in dies,

    id. ib. 1, 13 fin.:

    quo facinore dominationem raptum ierit expediam,

    id. A. 4, 1; cf. id. H. 2, 6.—
    3.
    With the idea of rapidity or haste predominating, to snatch, seize, or lay hold of quickly, to hasten, precipitate ( poet.; in prose only since the Aug. per.): vive, Ulixes, dum licet: Oculis postremum lumen radiatum rape: non dixit cape, non pete; haberet enim moram sperantis diutius sese victurum;

    sed rape,

    Cic. de Or. 3, 40, 162 (from an old poet.):

    rapiamus, amici, Occasionem de die,

    Hor. Epod. 13, 3; so,

    occasionem,

    Juv. 15, 39:

    viam,

    to hasten, Ov. H. 19, 74 Loers; cf.

    iter,

    Sil. 12, 471:

    gressus,

    Luc. 3, 116:

    cursus,

    id. 5, 403:

    letum,

    id. 4, 345:

    bellum,

    to wage suddenly, id. 5, 403:

    nefas,

    to hasten, precipitate, id. 10, 428:

    ut limis rapias, quid prima secundo Cera velit versu,

    may hastily note, Hor. S. 2, 5, 53 al. —In prose:

    raptae prope inter arma nuptiae,

    Liv. 30, 14, 2 Drak.:

    repente impetu facto transitum rapuit,

    Front. Strat. 1, 4, 8:

    inter rapienda momenta periculorum communium,

    Amm. 18, 7, 7 et saep.—
    4.
    In late Lat., to strive for in purchasing:

    exemplaria litterarum certatim,

    Hier. Ep. 57, 2:

    librum totā certatim urbe,

    Sulp. Sev. Dial. 1, 23.

    Lewis & Short latin dictionary > rapio

  • 18 rapta

    răpĭo, pŭi, ptum, 3 (old perf. subj. rapsit, Cic. Leg. 2, 9, 22; part. perf. fem. ex raptabus, Gell. ap. Charis. p. 39 P.), v. a. [root harp; Gr. harpê, a bird of prey, harpagê, harpazô; Lat. rapidus, rapax, rapina, etc.; cf. Sanscr. lup-, lumpāmi, rumpo; Gr. lupê], to seize and carry off, to snatch, tear, drag, draw, or hurry away, = violenter sive celeriter capio (freq. and class.; in Cæs. not at all, and in Cic. mostly in the trop. signif.; cf.: ago, fero, traho, capio, sumo).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen., Plaut. Rud. 3, 6, 15; 30; 31:

    quo rapitis me? quo fertis me?

    id. Men. 5, 7, 10; cf. Verg. A. 6, 845; Ov. M. 9, 121:

    quo me cunque rapit tempestas?

    Hor. Ep. 1, 1, 15; cf. id. C. 3, 25, 1:

    sumasne pudenter an rapias,

    snatch, id. Ep. 1, 17, 45; cf. id. S. 1, 5, 76:

    hostes vivos rapere soleo ex acie: ex hoc nomen mihi est (sc. Harpax),

    Plaut. Ps. 2, 2, 60:

    te ex lustris uxor,

    id. As. 5, 2, 84:

    volucri spe et cogitatione rapi a domo,

    Cic. Rep. 2, 4, 7:

    ab aede rapuit funale,

    Ov. M. 12, 247:

    torrem ab aris,

    id. ib. 12, 271:

    deque sinu matris ridentem... Learchum... rapit,

    id. ib. 4, 516 (for which, simply sinu, id. ib. 13, 450):

    hastam, de vulnere,

    id. ib. 5, 137:

    telum,

    Verg. A. 10, 486:

    repagula de posti,

    Ov. M. 5, 120:

    (frondes) altā rapit arbore ventus,

    id. ib. 3, 730:

    vi atque ingratis... rapiam te domum,

    Plaut. Mil. 2, 5, 40:

    aliquem sublimem domum,

    id. As. 5, 2, 18; cf.:

    sublimem,

    id. Mil. 5, 1; id. Men. 5, 7, 6; Ter. And. 5, 2, 20:

    commeatum in naves rapiunt,

    Liv. 41, 3:

    aliquem in jus,

    Plaut. Rud. 3, 6, 21; so,

    in jus,

    id. Poen. 5, 5, 56; Hor. S. 1, 9, 77; 2, 3, 72; cf.:

    in jus ad regem,

    Liv. 1, 26:

    in carcerem,

    Suet. Tib. 11; 61:

    aliquem ad cornuficem,

    Plaut. Poen. 1, 2, 156; id. Bacch. 4, 4, 37:

    ad praetorem,

    id. Aul. 4, 10, 30:

    ad supplicium ob facinus,

    Cic. de Or. 2, 59, 238:

    ad mortem,

    id. Verr. 2, 5, 52, § 138; id. Cat. 1, 10, 27:

    ad tortorem,

    id. Tusc. 5, 5, 13:

    ad poenam,

    Suet. Claud. 10; 37; id. Vit. 14:

    ad consulem,

    Liv. 10, 20:

    matres, virgines, pueros ad stuprum,

    id. 26, 13:

    teneram virginem ad virum,

    Cat. 61, 3 (cf.:

    rapi simulatur virgo ex gremio matris, aut, si ea non est, ex proximā necessitudine, cum ad virum traditur, quod videlicet ea res feliciter Romulo cessit,

    Fest. p. 289 Müll.):

    illum (sc. lembum) in praeceps prono rapit alveus amni,

    Verg. G. 1, 203:

    nec variis obsita frondibus Sub divum rapiam,

    drag into open day, Hor. C. 1, 18, 13. — Poet.:

    Nasonis carmina rapti,

    i. e. torn from his home, borne far away, Ov. P. 4, 16, 1; cf. id. H. 13, 9; Stat. S. 3, 5, 6. —
    B.
    With the idea of swiftness predominating:

    Turnus rapit Totam aciem in Teucros,

    Verg. A. 10, 308:

    rapit agmina ductor,

    Luc. 1, 228:

    agmina cursu,

    Sil. 7, 116:

    legiones,

    Plin. Pan. 14:

    curru rapi,

    Sil. 1, 134:

    quattuor hinc rapimur raedis,

    Hor. S. 1, 5, 86:

    Notus rapit biremes,

    Sil. 17, 276:

    carinas venti rapuere,

    Luc. 3, 46:

    rapit per aequora navem,

    hurries it away, Verg. A. 10, 660; cf.:

    ventis per aequora,

    Ov. M. 14, 470:

    missos currus,

    Hor. S. 1, 1, 114:

    pedes quo te rapiunt,

    id. C. 3, 11, 49:

    arma rapiat juventus,

    snatch up, Verg. A. 7, 340; so,

    arma,

    Ov. M. 2, 603:

    arma manu,

    Verg. A. 8, 220:

    bipennem dextrā,

    id. ib. 11, 651:

    cingula,

    id. ib. 9, 364.—
    2.
    With reflex. pron., to hasten, hurry, tear one ' s self, etc.:

    ocius hinc te Ni rapis,

    Hor. S. 2, 7, 118; cf. Ov. Am. 3, 5, 29:

    se ad caedem optimi cujusque,

    Cic. Phil. 13, 8, 18.—
    C.
    In partic.
    1.
    To carry off by force; to seize, rob, ravish; to plunder, ravage, lay waste, take by assault, carry by force, etc. (very freq.; cf.

    praedor),

    Plaut. Men. 1, 3, 11:

    erat ei vivendum latronum ritu, ut tantum haberet, quantum rapere potuisset,

    Cic. Phil. 2, 25, 62:

    tamquam pilam rapiunt inter se rei publicae statum tyranm ab regibus,

    id. Rep. 1, 44, 68:

    virgines rapi jussit... quae raptae erant, etc.,

    id. ib. 2, 7, 12; 2, 8, 14; so,

    virgines,

    to carry off, abduct, Sall. C. 51, 9; Liv. 1, 9; Quint. 7, 7, 3; 9, 2, 70; Hor. C. 2, 4, 8; Ov. M. 12, 225; id. A. A. 1, 680:

    raptus a dis Ganymedes,

    Cic. Tusc. 1, 26, 65:

    ab Idā,

    Hor. C. 3, 20, 16:

    omne sacrum rapiente dextrā,

    id. ib. 3, 3, 52:

    alii rapiunt incensa feruntque Pergama,

    pillage and plunder, Verg. A. 2, 374 (the Homeric agousi kai pherousi; for which, in prose, ferre et agere; v. ago); cf.:

    rapturus moenia Romae,

    Luc. 3, 99:

    Theumeson,

    to seize by force, Stat. Th. 4, 370:

    Armeniam,

    to plunder, lay waste, Tac. A. 13, 6:

    Karthaginem,

    Sil. 15, 401:

    urbem,

    Stat. Th. 7, 599:

    raptas ad litora vertere praedas,

    Verg. A. 1, 528.— Absol.:

    rapio propalam,

    Plaut. Ep. 1, 1, 10:

    ut Spartae, rapere ubi pueri et clepere discunt,

    Cic. Rep. 4, 5, 11 (Non. 20, 14):

    agunt, rapiunt, tenent,

    id. Rep. 3, 33, 45 Mos.; cf.

    along with trahere,

    Sall. C. 11, 4; id. J. 41, 5;

    with congerere, auferre,

    Mart. 8, 44, 9.— With the idea of rapidity predominating: castra urbesque primo impetu rapere, to conquer rapidly (= raptim capere), Liv. 6, 23, 5 Drak.; so,

    castra,

    Flor. 3, 20, 4; 4, 12, 34:

    Bithyniam,

    id. 3, 5, 6:

    Hispaniam,

    id. 2, 17, 6:

    arces,

    Luc. 6, 14.— Part. perf. subst.
    (α).
    rapta, ae, f., the ravished one, the seduced:

    gratus raptae raptor fuit,

    Ov. A. A. 1, 680; id. H. 5, 97; 13, 55; 16, 339; id. F. 4, 607.—
    (β).
    raptum, i, n., the plunder, that which is stolen:

    rapto vivere,

    to live by robbery, Liv. 7, 25 fin.; 22, 39; 28, 24: Quint. 3, 7, 24; Sen. Ep. 70 fin.; Curt. 3, 10 fin.; Just. 41, 4, 7; Verg. A. 7, 749; Ov. M. 11, 291; id. Tr. 5, 10, 16;

    for which: ex rapto vivere,

    id. M. 1, 144; so,

    rapto gaudere,

    Liv. 29, 6, 3 Drak.:

    rapto potiri,

    Verg. A. 4, 217:

    rapto uti,

    Vell. 2, 73, 3:

    sine rapto vivere,

    id. 2, 32 fin.
    2.
    To cut off, mutilate ( poet.):

    caput,

    Sil. 15, 807:

    ora gladio,

    id. 7, 704:

    rapuit non dente ferarum,

    Luc. 10, 517.—
    3.
    To carry off suddenly or prematurely by death, to snatch away ( poet. and in post-Aug. prose):

    improvisa leti Vis rapuit rapietque gentes,

    Hor. C. 2, 13, 20; so id. ib. 2, 17, 5; 4, 2, 21; id. Ep. 1, 14, 7; Verg. A. 6, 428; Ov. P. 4, 11, 5; Stat. S. 2, 1, 208; 5, 3, 16; Plin. 7, 8, 6, § 46; Suet. Calig. 7; Just. 2, 2, 13 (but Liv. 3, 50, 8: fato erepta, v. Drak.)— Absol.:

    et labor et durae rapit inclementia mortis,

    i. e. hurries on, Verg. G. 3, 68:

    RAPTA EST = obiit,

    Inscr. Orell. 4475.
    II.
    Transf. ( poet.), of any action or motion which resembles seizing, snatching, etc.:

    flammanm,

    to catch quickly, Verg. A. 1, 176; Ov. M. 3, 374; cf.:

    incendia,

    id. ib. 15, 350: nigrum colorem, to take or assume quickly, id. ib. 7, 289; cf.:

    vim monstri,

    id. ib. 4, 744;

    and v. III.: Halesus Turno feroces Mille rapit populos,

    leads hastily on, Verg. A. 7, 725; cf. id. ib. 10, 178: rapiuntque ruuntque; Litora deseruere, take hold, seize in haste (the cables, etc.), id. ib. 4, 581; cf.:

    scalas, Auct. B. Alex. 20, 4.—Of the gliding movement of a serpent nec rapit immensos orbes per humum,

    sweeps along, Verg. G. 2, 153:

    pars densa ferarum Tecta rapit,

    i. e. range quickly through, Verg. A. 6, 8 Heyne; cf.:

    acrior et campum sonipes rapit,

    Stat. Th. 5, 3.
    III.
    Trop.
    A.
    In gen., to snatch, force, or hurry away:

    fertur quasi torrens oratio, quamvis multa cujusquemodi rapiat,

    Cic. Fin. 2, 1, 3:

    ipsae res verba rapiunt,

    carry along with them, id. ib. 3, 5, 19: aspice me quanto rapiat Fortuna periclo, carries away (the figure taken from a storm at sea), Prop. 1, 15, 3:

    aliquem in deteriorem viam,

    Plaut. Trin. 3, 2, 54; cf.:

    (comoediam) in pejorem partem,

    i. e. to put a bad construction upon, to misconstrue, misrepresent, Ter. Ad. prol. 3: consilium meum in contrariam partem, Pollio ap. Cic. Fam. 10, 33, 2:

    aliquem in invidiam,

    Cic. Agr. 3, 2, 7:

    opinionibus vulgi rapimur in errorem,

    id. Leg. 2, 17, 43:

    si quis in adversum rapiat casusve deusve,

    Verg. A. 9, 211; Cic. Tusc. 5, 5, 13:

    cum aliqua his ampla et honesta res objecta est, totos ad se convertit et rapit,

    seizes upon, appropriates, id. Off. 2, 10, 37; cf.:

    commoda ad se,

    id. ib. 3, 5, 22:

    victoriae gloriam in se,

    Liv. 33, 11 fin.:

    almum Quae rapit hora diem,

    snatches away, Hor. C. 4, 7, 8; cf.:

    simul tecum solatia rapta,

    Verg. E. 9, 18:

    impetus rapit huc, rapit illuc,

    Stat. Th. 12, 794.—
    B.
    In partic.
    1.
    To carry along or away with passion, to transport, ravish, captivate; and with a designation of the limit, to carry or hurry away, to attract strongly to any thing (usually in a bad sense):

    impetu raptus,

    Quint. 7, 2, 44:

    judicem rapere,

    id. 6, 2, 3; cf. id. 10, 1, 110; 12, 10, 61:

    praedae ac rapinarum cupiditas caeca te rapiebat,

    Cic. Pis. 24, 57:

    amentiā rapi,

    id. Fam. 16, 12, 2:

    furorne caecus, an rapit vis acrior, An culpa?

    Hor. Epod. 7, 13; cf.:

    in medias res auditorem,

    id. A. P. 149:

    utraque forma rapit,

    Prop. 2, 25 (3, 20), 44:

    quem (sc. leonem) cruenta Per medias rapit ira caedes,

    Hor. C. 3, 2, 12:

    rapit omnes ira,

    Sil. 14, 299: hormê, quae hominem huc et illuc rapit, Cic. Off. 1, 28 fin.; cf. Verg. A. 4, 286; 8, 21:

    ad quas (res) plerique inflammati aviditate rapiuntur,

    Cic. Off. 2, 11, 38:

    animus cupidine caecus ad inceptum scelus rapiebat,

    Sall. J. 25, 7:

    ea (cupiditas) ad oppugnandam Capuam rapit,

    Liv. 7, 30 et saep.—In a good sense:

    qui ad divinarum rerum cognitionem curā omni studioque rapiantur,

    Cic. Div. 1, 49, 111:

    rapi ad opes augendas generis humani,

    id. Rep. 1, 2, 3. — Poet., with inf. (for ad aliquid):

    (mundus) rapit aetherios per carmina pandere census,

    Manil. 1, 12.—
    2.
    To seize by violence, to snatch, steal ( poet.): Hippodameam raptis nactu'st nuptiis, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 12, 26 (Trag. v. 398 Vahl.):

    oscula,

    Hor. C. 2, 12, 28; Tib. 1, 4, 53; 55; [p. 1524] 1, 8, 58; cf.:

    Venerem incertam,

    Hor. S. 1, 3, 109; cf.:

    sed rapiat sitiens Venerem,

    but may eagerly seize upon, Verg. G. 3, 137:

    illicitas voluptates,

    Tac. H. 3, 41:

    spem adoptionis acrius in dies,

    id. ib. 1, 13 fin.:

    quo facinore dominationem raptum ierit expediam,

    id. A. 4, 1; cf. id. H. 2, 6.—
    3.
    With the idea of rapidity or haste predominating, to snatch, seize, or lay hold of quickly, to hasten, precipitate ( poet.; in prose only since the Aug. per.): vive, Ulixes, dum licet: Oculis postremum lumen radiatum rape: non dixit cape, non pete; haberet enim moram sperantis diutius sese victurum;

    sed rape,

    Cic. de Or. 3, 40, 162 (from an old poet.):

    rapiamus, amici, Occasionem de die,

    Hor. Epod. 13, 3; so,

    occasionem,

    Juv. 15, 39:

    viam,

    to hasten, Ov. H. 19, 74 Loers; cf.

    iter,

    Sil. 12, 471:

    gressus,

    Luc. 3, 116:

    cursus,

    id. 5, 403:

    letum,

    id. 4, 345:

    bellum,

    to wage suddenly, id. 5, 403:

    nefas,

    to hasten, precipitate, id. 10, 428:

    ut limis rapias, quid prima secundo Cera velit versu,

    may hastily note, Hor. S. 2, 5, 53 al. —In prose:

    raptae prope inter arma nuptiae,

    Liv. 30, 14, 2 Drak.:

    repente impetu facto transitum rapuit,

    Front. Strat. 1, 4, 8:

    inter rapienda momenta periculorum communium,

    Amm. 18, 7, 7 et saep.—
    4.
    In late Lat., to strive for in purchasing:

    exemplaria litterarum certatim,

    Hier. Ep. 57, 2:

    librum totā certatim urbe,

    Sulp. Sev. Dial. 1, 23.

    Lewis & Short latin dictionary > rapta

См. также в других словарях:

  • steal — steal1 W3S3 [sti:l] v past tense stole [stəul US stoul] past participle stolen [ˈstəulən US ˈstou ] ▬▬▬▬▬▬▬ 1¦(take something)¦ 2¦(use ideas)¦ 3¦(move somewhere)¦ 4 steal the show/limelight/scene 5 steal a look/glance etc 6¦(sport)¦ 7 steal a… …   Dictionary of contemporary English

  • steal´er — steal «steel», verb, stole, sto|len, steal|ing, noun. –v.t. 1. to take (something) that does not belong to one; take dishonestly: »Robbers stole the money. Who steals my purse, st …   Useful english dictionary

  • Steal — (st[=e]l), v. t. [imp. {Stole} (st[=o]l); p. p. {Stolen} (st[=o] l n); p. pr. & vb. n. {Stealing}.] [OE. stelen, AS. stelan; akin to OFries. stela, D. stelen, OHG. stelan, G. stehlen, Icel. stela, SW. stj[ a]la, Dan. sti[ae]le, Goth. stilan.] 1.… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • steal — [stēl] vt. stole, stolen, stealing [ME stelen < OE stælan, akin to Ger stehlen, prob. altered < IE base * ster , to rob > Gr sterein, to rob] 1. to take or appropriate (another s property, ideas, etc.) without permission, dishonestly, or …   English World dictionary

  • Steal Away (Robbie Dupree song) — Steal Away Single by Robbie Dupree from the album Robbie Dupree B side …   Wikipedia

  • Steal the Bacon — is a tag based children s game, in which teams try to steal a ball or other item ( the bacon ) from the field without being tagged.RulesThe players are divided into teams, typically two, although more are possible. Players are assigned a call… …   Wikipedia

  • Into the Labyrinth (TV series) — Into the Labyrinth is a British children s television series produced by HTV for the ITV network between 1980 and 1982. Three series, each consisting of seven 25 minute episodes, were produced and directed by Peter Graham Scott. The series was… …   Wikipedia

  • steal — I UK [stiːl] / US [stɪl] verb Word forms steal : present tense I/you/we/they steal he/she/it steals present participle stealing past tense stole UK [stəʊl] / US [stoʊl] past participle stolen UK [ˈstəʊlən] / US [ˈstoʊlən] *** Other ways of saying …   English dictionary

  • Steal This Film — Infobox Film name = Steal This Film |100px image size = caption = director = producer = The League of Noble Peers writer = narrator = starring = Members of The Pirate Bay and Piratbyrån music = cinematography = editing = distributor = Independent …   Wikipedia

  • Steal Wool — Infobox Hollywood cartoon cartoon name = Steal Wool series = Looney Tunes caption = Title card from Steal Wool director = Chuck Jones story artist = Michael Maltese animator = Richard Thompson Ken Harris Abe Levitow background artist = Philip… …   Wikipedia

  • Steal This Book — Infobox Book name = Steal This Book title orig = translator = image caption = Cover of Steal this Book author = Abbie Hoffman illustrator = cover artist = country = United States language = English series = subject = genre = publisher = Pirate… …   Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»